bevraging
Desktop Icon
tip

deze pagina is best te bekijken op desktop-browsers, niet op mobiel

een zomer

vol verhalen

Wat houdt kinderen
en jongeren bezig
Wat is t Is aan u

In 2024 gaan bijna 1 miljoen jongeren voor het eerst stemmen.

Dat is 10% van de volledige kiespopulatie in ons land. Een historisch hoog cijfer.

10% van de kiezers in 2024 doet het voor het eerst. ‘t Is aan u! wil die eerste stemmers activeren, motiveren en informeren over de verkiezingen, democratie en het belang van hun stem. Want ook al doen ze het voor het eerst, hun stem telt evenveel mee.


t Is aan u! is een project van

De Ambrassade en heel wat partners.

Sleek Minimalist Curved Arrow

Die vraag hield ons deze zomer bezig.

Met een 30-tal jonge vrijwilligers gingen we op zoek naar heel wat verhalen op heel wat verschillende plekken.

Dat werden 528 verhalen van kinderen en jongeren, op meer dan 40 plekken in Vlaanderen en Brussel.


We gingen met 528 jongeren in gesprek over hoe zij naar de wereld kijken, wat hen bezig houdt en waar ze van dromen.

Dat wereldbeeld en die dromen kan je in dit rapport ontdekken.


In dit rapport vind je een kwalitatieve analyse van 528 jonge verhalen, wetenschappelijk benaderd door onderzoekers van Kenniscentrum Kinderrechten. Maar je vindt hier ook straffe quotes en uitspraken, die je even door de ogen van kinderen en jongeren naar onze samenleving doen kijken: soms met de neus op de feiten duwend, soms schreeuwend om meer gehoor, altijd met grote dromen.

Laat je niet enkel inspireren door deze jonge verhalen, maar ook door onze manier van werken: in gesprek gaan met kinderen en jongeren werkt heel ontwapenend, dat hebben we zelf gemerkt.


Beschouw dit rapport vooral als een brede waaier aan dingen om te ontdekken en kies helemaal zelf hoe je erdoor scrolt, doorklikt of waar je stilstaat.


Dus, neem er gerust een crême-glace bij en geniet ervan!

Girl hand heart shape love blue sky
meer verbondenheid
en verdraagzaamheid

Op de vraag wat kinderen en jongeren zouden veranderen mochten ze de baas zijn van het land

komt een duidelijke wens naar voren naar meer verbondenheid en verdraagzaamheid.

Sleek Minimalist Curved Arrow
15 thema s
Finger Clicking Icon

klik op een thema om meer te lezen

Over de Zomerbevraging
Waarom nu en waarom zo

Op sociale media bijvoorbeeld lijkt communicatie tussen politiek en jongeren vaak eenrichtingsverkeer – jongeren worden vaker bereikt, maar de diepgang mist vaak en er wordt veel in vooroordelen gesproken met en over jongeren.

’t Is aan u! wil aan de slag met die signalen. Dit onderzoek geeft een beeld van waar kinderen en jongeren mee bezig zijn, waarover ze praten met vrienden, wat hen opvalt. Het is een inzicht in de tijdsgeest van een groep die voor veel politieke partijen heel belangrijk is, maar die tegelijk niet vaak gehoord wordt. De inzichten uit dit onderzoek willen we gebruiken en inzetten om bij beleidsmakers verder te raken dan ‘generatie X, Y of Z staat zo in het leven’.

Om de conversatie aan te gaan, als startpunt om in de eigen gemeente of stad, op Vlaams, federaal, Europees of internationaal niveau, aan de slag te kunnen.

Om de grote hangijzers van het jaar 2023-2024 aan beleidsmakers mee te geven, maar ook het gesprek aan te gaan met het brede publiek.

Het zijn spannende tijden:

in de laatste maanden van 2023 bereiden we ons voor op een beleidsmatig druk jaar met verkiezingen in juni 2024 en oktober 2024. Het wordt een heel belangrijk jaar, met veel jongeren die voor het eerst kunnen gaan stemmen. Maar willen ze dat wel? Veel jongeren vragen zich af: waarom zouden we participeren, inspraak opeisen of engagement opnemen? Er wordt toch niet naar ons geluisterd. Heel wat jongeren zijn daarom niet bezig met politiek.

En omgekeerd is ook de vraag: is politiek bezig met jongeren? Met de Vlaamse Jeugdraad voelen we al heel lang dat de stem van kinderen, jongeren en hun organisaties nog te vaak te stil klinkt of niet gehoord wordt.

Wij kozen daarbij voor een kwalitatieve aanpak waarbij (1) jongeren andere jongeren individueel live interviewden en (2) we heel open vragen stelden. De centrale onderzoeksvraag ‘Wat houdt kinderen en jongeren bezig?’ vertaalden we naar enkele brede deelvragen en respondenten konden zelf kiezen welke vraag ze beantwoordden. Via een open en brede vraagstelling wil het onderzoek bewust openheid en vrijheid geven aan de kinderen en jongeren en hen zelf laten vertellen wat hen op dat moment bezighoudt of waar ze het eerst aan denken.

Wanneer je hen een zeer specifieke vraag stelt, ga je altijd sturen naar bepaalde antwoorden, vertrek je vanuit een specifieke leefwereld of denkkader en perk je de antwoorden altijd in.


De brede vraagstelling had tot doel om,

vrij van oordeel, een breed spectrum aan mogelijke antwoorden en verhalen toe te laten.

Kinderrechten als kader
Participatie als kinderrecht

Artikel 12 van het Kinderrechtenverdrag stelt dat kinderen het recht hebben om hun mening te geven in alles wat hen aangaat. Het recht om gehoord te worden zit vervat in het Verdrag voor de Rechten van het Kind, en stelt dat kinderen en jongeren het recht hebben om betrokken te worden bij zaken die mee hun leven bepalen. Daarom kozen wij om jongeren zelf de leiding te laten nemen om de bevraging uit te voeren.

Participatiekader voor bevraging

Om te verzekeren dat de participatie van kinderen en jongeren kwaliteitsvol, vanuit kinderrechten vertrekkend en steeds op een veilige en inclusieve wijze zou gebeuren, hanteerden de onderzoekers van KeKi een participatiekader gebaseerd op de algemene commentaar nr. 12, opgesteld door het VN-Comité voor de Rechten van het Kind. Het aangereikte participatiekader omvat negen algemene principes, die zo veel mogelijk in acht werden genomen bij onderzoeksactiviteiten waar kinderen en jongeren bij betrokken waren.

Sleek Minimalist Curved Arrow
Sleek Minimalist Curved Arrow
Sleek Minimalist Curved Arrow
Hoe hebben we dat in de praktijk vertaald
Transparant en informatief

We vertelden jongeren op voorhand dat we op zoek waren naar verhalen over het dagelijkse leven en dat we met die verhalen een rapport gingen samenstellen. Bij elke bevraging werd ook een flyer met info over het project meegegeven, waarop stond wat er met de data zou gebeuren, hoe je nog als jongere je stem kon laten horen en hoe je ons kan contacteren.

Vrijwillig

Kinderen en jongeren gaven steeds actieve toestemming om deel te nemen aan de bevraging. Er werd benadrukt dat ze elke vraag konden overslaan als ze niet wilden antwoorden en dat ze mochten aangeven wanneer ze wilden stoppen.

Respectvol

Er moet ruimte gemaakt worden voor de ideeën van kinderen en jongeren en respectvol omgegaan worden met hun visie. Door te vertrekken van een open uitlokkingsvraag zorgden we ervoor dat we zelf niet te veel richting gaven aan het onderzoek of de beleving.

We hanteerden ook de luistertips van Awel om actief te leren luisteren. De jongeren kozen volledig wat ze met ons wouden delen en wat niet.

Relevant

Kinderen en jongeren hebben het recht om betrokken te worden bij zaken die relevant zijn voor hun leven en waarbij ze kunnen terugvallen op hun eigen kennis, vaardigheden en competenties. Er wordt elke dag beleid gemaakt dat impact heeft op hun leven, daarom biedt dit onderzoek ruimte voor kinderen en jongeren om zelf kunnen bepalen welke kwesties relevant zijn voor hen en waar op moet worden ingezet.

Kindvriendelijk

We bevraagden in de omgeving van jongeren zelf, waar we uitgenodigd werden. De methodes werden afgestemd zijn op de capaciteiten van kinderen en jongeren: de bevragers werden opgeleid in een ethisch kader en een onderzoekende houding, we gebruikten SurveyMonkey omdat het een laagdrempelig platform is en Team ’t Is aan u! kreeg de mogelijkheid om vragen aan te passen, te schrappen of toe te voegen.

Veilig en met oog voor risico s

Jongeren die met kinderen en jongeren werken, hebben de verantwoordelijkheid om maatregelen te nemen zodat de risico’s op geweld, uitbuiting of andere negatieve gevolgen zo klein mogelijk gehouden worden. Alle kinderen of jongeren die deelnamen aan de kwalitatieve interviews, ontvingen informatie over waar ze terechtkunnen met vragen – zowel bevragers als bevraagden. Afhankelijk van de context van waar we op bezoek gingen, kon de begeleiding van ’t Is aan u! een voor- of nagesprek doen voor meer kadering.

Ondersteuning

De bevragers van Team ’t Is aan u! moesten voldoende voorbereid worden, met opleiding en ondersteuning tijdens de bevraging. De betrokken onderzoekers van het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) hebben ervaring in het werken met kinderen en jongeren en kinderrechten. Ze voorzagen een workshop aan het begin van de zomer: Hoe werkt de vragenlijst? Hoe vermijd je sturend te zijn? Hoe luister je actief? … We zorgden ervoor dat alle bevragers ook een startpakket hadden aan tips, plaatsen om naartoe te gaan en een introductiebrief voor ouders en opvoedings-verantwoordelijken. Er was ook elke week een online inbelmoment om vragen en ervaringen te delen met elkaar en met de ondersteuners.

Met rekenschap achteraf

Dit rapport zal bezorgd worden aan alle organisaties waar we mochten langskomen en jongeren kunnen ons contacteren. Bij elke bevraging werd ook een flyer met info over het project meegegeven, waarop stond wat er met de data zou gebeuren, hoe je nog als jongere je stem kon laten horen en hoe je ons kan contacteren.

De openheid van vragen in de bevraging maakte dat we die diversiteit konden meenemen, zonder dat de verhalen hierop vastgepind waren.

Inclusief

Iedereen moet de kans krijgen om te participeren, zonder discriminatie op om het even welke grond en er moet voldoende rekening gehouden worden met cultuursensitiviteit – het moet inclusief zijn. We schakelden een netwerk van jeugdwerkpartners, scholen en persoonlijke contacten in om outreachend aan de slag te gaan om kinderen en jongeren te bevragen op de plekken waar ze zelf komen.

We wilden niet toewerken naar wetenschappelijke representativiteit in onze respondenten maar wel op twee manieren inzetten op een diversiteit aan verhalen: door een mix qua gender, provincie en leeftijd en te jongeren bevragen die dagelijks in verschillende realiteiten en contexten leven. Kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties moeten kans krijgen om te participeren zonder gezien te worden als een homogene groep. Daarom zijn we niet naar profielen of ‘hokjes’ gaan zoeken, maar naar plaatsen. Naast onze brede oproep gingen we naar stedelijke werkingen, werkingen met jongeren met een migratieachtergrond, met een beperking, in een gemeenschapsvoorziening …


De openheid van vragen in de bevraging maakte dat we die diversiteit konden meenemen, zonder dat de verhalen hierop vastgepind waren.

Hoe kwam de bevraging tot stand

Het Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi) ontwikkelde een onderzoeksmethode en opzet. Zowel onze vrijwilligers van ’t Is aan u! als enkele professionele jeugdwerkers hebben die mee vormgegeven. Samen stemden zij de vragen en methode zo goed mogelijk af op de complexe realiteit van kinderen en jongeren in diverse, soms kwetsbare situaties (zie Inclusief).

Jongeren hadden drie manieren om respondenten te bereiken

We merkten vrij snel dat de derde optie voor veel jongeren en vrijwillige bevragers de drempels verlaagde om aan de slag te gaan. Daarom hebben we daar sterk op ingezet door een uitgebreide kalender op te maken en vaak mee te gaan.

  1. in hun eigen omgeving bevragen, bij vrienden, familie, kennissen, hun eigen buurt
  2. alleen of samen langsgaan in jeugdorganisaties of op jeugdplekken die wij gecontacteerd hadden,
  3. ondersteund door medewerkers, langsgaan bij jeugdorganisaties, jeugdplekken en scholen.
Sleek Minimalist Curved Arrow
We gingen langs bij volgende jeugdorganisaties
van 8 juli tot en met 17 september
  • de animatoren bij Gekkoo vzw,
  • deelnemers van Kei-Jong vzw met een lichte tot matige verstandelijke beperking,
  • kinderen en animatoren van Oranje vzw voor personen met een

(vermoeden van) beperking en andere maatschappelijk kwetsbaarheid,

Op al deze plekken werd op voorhand afgestemd over goede methodes na en voorgesprekken bij de individuele interviews en er werd geïnformeerd over de aankomende verkiezingen

Daarnaast gingen we langs op deze scholen:

Don Bosco Woluwe, Koninklijk Atheneum Brussel, Tienerschool Kompas Schaarbeek, en de Sint-Maarten Middenschool Beveren.


Tot slot kregen we de uitnodiging om jongeren te bevragen in de gesloten gemeenschapsvoorzieningen De Hutte en De Markt in Mol.

Jongeren, zomaar pratend met jongeren. We hebben zelf mogen ervaren hoe ontwapenend en depolariserend die gesprekken werkten. Hoe er een vertrouwenssfeer tussen hen ontstond waarvan onze jongeren echt onder de indruk waren.

Sleek Minimalist Curved Arrow

Deze meerwaarde voor de bevragers

was zeker geen resultaat dat we voorzien hadden,

maar wel een waar we achteraf gezien heel trots op zijn.

Hoe ervaarden de
t Is aan u jongeren
de bevraging

Hoe was het?” Dat was de standaardvraag, onderweg naar huis van een bevraging.

En er waren heel wat verschillende antwoorden, maar ook dezelfde.

Leuk. Grappig. Straffe verhalen. Zware verhalen. Maar vooral ook interessant, leerrijk en verrijkend.

De brede vragen maakten dat er echte gesprekken tot stand kwamen.

Jongeren, zomaar pratend met jongeren. We hebben ook zelf mogen ervaren hoe ontwapenend en depolariserend die gesprekken werkten. Hoe er een vertrouwenssfeer tussen de twee mensen ontstond waarvan onze jongeren echt onder de indruk waren.

Deze meerwaarde voor de bevragers was zeker geen resultaat dat we voorzien hadden, maar wel een waar we achteraf gezien heel trots op zijn.

Het is tijd dat politici spreken over wat kinderen en jongeren bezighoudt, mét jongeren zelf,

en op het moment

dat het ertoe doet.

Wat zal er gebeuren
met de resultaten

De komende maanden gaan de ’t Is aan u!-jongeren het rapport toegankelijk maken voor jongeren en zorgen dat de resultaten een startpunt vormen voor debatten, methodes rond inspraak, magazine artikels, filmpjes, ...

We bezorgen dit rapport aan politici, het middenveld, het onderwijs, de media en aan lokale besturen. De voorbije jaren dachten ontelbare kinderen en jongeren op alle niveaus na over antwoorden op grote uitdagingen.

Er werden oplossingen en aanbevelingen geformuleerd.


Dit onderzoek helpt ons om door de bomen het bos te zien en beleidsmakers dé grote vraagstukken van dit jaar voor te leggen. Niet als een momentopname, maar in de context van heel wat generaties van kinderen en jongeren samen, met heel veel verschillende verhalen.

2 Methodologie
De kracht van verhalen

Om inzicht te verkrijgen in de gedachten en gevoelens van kinderen en jongeren hebben we gebruikgemaakt van een narratieve benadering. Narratief onderzoek moedigt respondenten aan om hun eigen verhaal te delen, waardoor de onderzoeker inzicht kan krijgen in hoe zij de wereld ervaren. De benadering richt zich vooral op de subjectieve belevingen en emoties van de vertellers, eerder dan op de strikte juistheid van het verhaal. Het hoofddoel van dit onderzoek is om een dieper inzicht te krijgen in wat kinderen en jongeren dagelijks bezighoudt (Van der Donk & Van Lanen, 2019)*.

Narratief onderzoek vertrekt vanuit een initiële vraag die verder wordt verkend via vooraf gedefinieerde impulsvragen. Die impulsvragen nemen vaak de vorm aan van een topiclijst (van der Donk & van Lanen, 2019). In dit onderzoek hebben we interviews gebruikt om kinderen en jongeren te bevragen. De respondenten werden geïnformeerd dat ’t Is aan u! meer te weten wil komen over hun ervaringen.


Vervolgens hadden ze de keuze om een van de volgende vragen te beantwoorden:

*van der Donk, C., & van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn.

Uitgeverij Coutinho.

Sleek Minimalist Curved Arrow
Wat houdt je bezig in het dagelijkse leven
Waar praat je met vrienden over op school
in je vrije tijd of op je werk
Wat valt je op in je stad gemeente
je buurt je straat
Wat valt je op in je nieuwsoverzicht

Ook al kozen respondenten één deelvraag om te beantwoorden, toch blijkt uit de analyse dat de verhalen ingingen op meerdere deelvragen. Zo kon een kind of jongere er bijvoorbeeld voor kiezen om een deelvraag te beantwoorden over het dagelijkse leven en ging het verhaal dan ook over zaken die worden opgepikt in sociale media, ervaringen in de jeugdbeweging (vrije tijd) etc.

Daarnaast werd aan elke respondent ook de vraag gesteld:

Als je de baas van het land zou zijn
Thinking Emoji
wat zou je dan doen

De interviewers voerden de verzamelde verhalen van de geïnterviewde personen in een online platform.

Het interviewproces bood de mogelijkheid voor interviewers om dieper in te gaan op elementen uit de verhalen. Daardoor zijn de interviewdata globaal genomen vrij gevarieerd naar detailniveau: sommige gesprekken gingen heel diepgaand, anderen brachten kortere antwoorden voort.

Aangezien we de data verzamelden op één en het-zelfde platform, beschikten we over één ge-combineerde dataset. Die dataset werd onderworpen aan een thematische analyse met behulp van een inductieve benadering van open codering, waarbij categorieën of thema’s werden afgeleid uit de beschikbare data (van der Donk & van Lanen, 2019).

15 thema s

In dit rapport geven we de bevindingen weer volgens onderstaande categorieën die uit de data werden afgeleid. Die categorieën kunnen worden geïnterpreteerd als

15 thema’s die kinderen en jongeren vandaag de dag bezighouden.

Binnen elk thema structureren we bevindingen volgens een aantal subthema’s.

Belangrijk om daarbij op te merken is dat die thema’s elkaar overlappen of in elkaar overvloeien wanneer jongeren hun verhaal doen. De thematische weergave van de resultaten is dus louter in functie van heldere rapportage.

Sleek Minimalist Curved Arrow
Finger Clicking Icon

klik op een thema om meer te lezen

steekproef

Deze bevraging maakte geen gebruik van een steekproef die representatief is voor alle Vlaamse kinderen en jongeren, waardoor we geen algemene uitspraken kunnen doen. In de analyse zoeken we dan ook geen verbanden tussen het profiel van de kinderen en jongeren op basis van hun achtergrondkenmerken en de inhoud van de verhalen die ze vertellen. Aangezien dit een belevingsonderzoek van kwalitatieve aard is, is dat ook het doel niet. Aan de hand van een kwalitatief onderzoek kunnen we wel uitspraken doen over wat de mening is van de bereikte kinderen en jongeren, welke boodschap zij willen geven aan beleidsmakers en wat hun dromen en wensen zijn.


Met deze bevraging wilde De Ambrassade heel wat verschillende kinderen en jongeren bereiken, waardoor we toch een divers beeld krijgen. Zo hebben kinderen en jongeren van verschillende leeftijden deelgenomen, werden kinderen en jongeren op allerlei plaatsen bevraagd en kregen ook kinderen en jongeren uit meer maatschappelijk kwetsbare posities een stem binnen dit belevingsonderzoek. Dat maakt dat dit rapport niet alleen de mening weergeeft van één specifieke groep kinderen en jongeren.


In onderstaand rapport geven we de uitspraken van de bevraagde kinderen en jongeren zo letterlijk mogelijk weer. Wanneer een interviewer het verhaal van een kind of jongere heeft genoteerd in derde persoon, werd dat in de resultaten geparafraseerd naar de eerste persoon, zodat het leest als een getuigenis. Wanneer het verhaal onvolledigheden bevatte, werd de vermoedelijke inhoud door de onderzoekers aangevuld tussen “[ ]”.


3 Demografie
Wie hebben we bereikt

Kinderen en jongeren werden op diverse plaatsen - zoals scholen, open jeugdwerkingen, kampen, een gemeenschapsvoorziening, op straat - bevraagd

(zie ‘Hoe gebeurde de bevraging’).

Zo brachten we verhalen van jongeren uit diverse omgevingen in kaart.

In totaal deelden

528 kinderen en jongeren

hun verhaal

Sleek Minimalist Curved Arrow
Sleek Minimalist Curved Arrow
Leeftijd

De bevraging richtte zich op kinderen en jongeren

van 10 tot 30 jaar.

Het ging om 27 kinderen (9 t.e.m. 12 jaar), 262 jongeren (13 t.e.m. 18 jaar) en 212 jongvolwassenen (18 t.e.m. 31 jaar). Van 27 respondenten (5%) is de leeftijd onbekend. 90% van de verhalen die ’t Is aan u! documenteerde komt dus van jongeren en jongvolwassenen. Wanneer we de leeftijd van de respondenten in detail bekijken, zien we dat we 16-, 17- en 18-jarigen het meest bereikten. Kinderen van 12 jaar en jonger en jongvolwassenen van 23 jaar en ouder, zijn het minst bereikt door ’t Is aan u!

Geslacht

In totaal identificeerden 208 respondenten zich als jongens of mannen (39%) en 291 als meisjes of vrouwen (55%). Van de kinderen en jongeren die deelnamen gaven 8 respondenten (2%) aan zich noch man noch vrouw te voelen. 21 van de kinderen en jongeren (4%) die hun verhaal deelden hebben geen geslacht of sekse opgegeven. De meeste verhalen uit de ’t Is aan u!-bevraging komen dus van meisjes of vrouwen.

Maar om binaire denkpatronen te doorbreken vermelden we bewust niet het geslacht van de respondent bij de citaten verderop in het rapport.

Woonplaats

De bevraging had als doel om kinderen en jongeren over heel Vlaanderen en Brussel te bevragen. Van kinderen en jongeren uit de provincie Antwerpen werden de meeste verhalen gedocumenteerd (n=189). Een minderheid van de kinderen en jongeren die hun verhaal deelden zijn afkomstig uit Limburg (n=20). Vijf deelnemers gaven aan buiten Vlaanderen of Brussel te wonen. Van 28 deelnemende kinderen en jongeren weten we niet waar ze wonen.


Wanneer we respondenten vroegen of ze eerder landelijk dan wel stedelijk wonen, gaf de meerderheid van de kinderen en jongeren (56%) aan in stedelijk gebied te wonen. Van 7% van de deelnemende kinderen en jongeren weten we niet of ze in een landelijke dan wel stedelijke context wonen.

4 Resultaten
analyse van 528 jonge verhalen

Dit onderdeel bespreekt uitvoerig de resultaten van de data-analyse. Zoals eerder aangehaald hanteren we daarvoor een thematische analyse. Zo gaan we dieper in op vijftien thema’s die uit de analyse zijn voortgekomen. De data worden daarbij geïllustreerd en tastbaar gemaakt door sprekende quotes van de respondenten.

Media informatie
Jongeren zijn graag op de hoogte van wat in de wereld speelt

Jongeren zijn graag op de hoogte van wat er in de wereld speelt

Jongeren zijn kritisch bij de inhoud van het nieuws

Sociale media zijn een bron van fake news

Breder en positiever nieuws is aantrekkelijker nieuws

Een eerste thema dat prominent naar voren komt in de verhalen van de kinderen en jongeren is ‘media en informatie’. Jongeren zijn graag op de hoogte van wat in de wereld speelt, geven ze aan. Slechts een kleine minderheid van de bevraagde kinderen en jongeren vermeldt dat het nieuws hen niet interesseert.


Uit analyse komt enerzijds naar voren dat kinderen en jongeren kritisch stilstaan bij de relevantie (inhoud) van het nieuws en anderzijds dat de vorm van het nieuws een belangrijke rol speelt in hun keuze voor nieuwskanalen.

Inhoud van het nieuws

Op inhoudelijk vlak merken verschillende jongeren op dat voornamelijk politiek nieuws de bovenhand neemt.

Daarbij halen jongeren aan dat negatief beladen berichtgeving, zoals oorlogen en crisissen, het nieuws domineert. Velen zijn zich ervan bewust dat clickbaits daarbij een grote invloed hebben. Over negatieve berichtgeving geven enkele respondenten zelfs aan dat dat bij hen deprimerende gevoelens of stress opwekt. Voor sommige van de bevraagde jongeren is dat een reden om het nieuws te mijden. Twee van de bevraagde jongeren stippen aan dat dergelijke negatieve berichtgeving hun gedrag negatief beïnvloedt. Zo zegt één jongere dat de negatieve politieke berichtgeving ervoor zorgt dat de interesse om te gaan stemmen laag is. Een andere jongere vertelt dat negatieve berichtgeving over Brussel leidt tot een negatieve indruk over de stad, waardoor die Brussel mijdt.

Zie je tis kiezen tussen slecht nieuws of niet geïnformeerd zijn En je moet geïnformeerd zijn om kritisch te kunnen nadenken Wat ik wel nog doe is verschillende kanalen overlopen want misschien hoor je wel iets anders Mijn titel om ter eerst zegt het er wordt niet echt gesproken over de oorzaak van waarom iets is zoals het is waar de roots liggen van de problemen Alleen maar oppervlakkig het probleem zelf En zij verliezen daar niet veel aan Wij komen daardoor ook echt minder en minder in opstand we laten dingen gewoon gebeuren
29 jaar

Een tweede bevinding wanneer het gaat over de inhoud van nieuwsberichtgeving, is dat enkele jongeren zich vragen stellen bij de betrouwbaarheid van berichtgeving. Zo komt ‘framing’ meermaals naar voren als subthema in de data. Jongeren stellen zich daarbij vragen bij de keuzes die journalisten maken, waardoor journalisten het nieuws “naar een kant kaderen”, aldus een 18-jarige. Ook onderstaande quotes illustreren die zorgen bij jongeren:

Alles wat je ziet bijna alles is zo veranderend Alles wat wij zeggen tegen nieuws draaien ze om en zeggen ze iets anders Nieuws wordt veranderd door journalisten woorden verdraaien of ze knippen een paar momenten eraf of laten ze je dingen zeggen Sommige journalisten doen goed werk maar anderen lokken mensen voor hun eigen nieuws te zien door woorden te veranderen Daarom gestopt met kijken Als ik nieuws wil weten vraag ik het aan een getuige of ik kijk video s
14 jaar
Als een buitenlander iets doet zeggen ze het erbij anders nooit
20 jaar
Ik zie ook hoe nieuws geframed wordt Want bijvoorbeeld de voetbalmatch van België Marokko Dat is dan overal in het nieuws super negatief over jonge Marokkanen die relschoppen Maar als KV Mechelen match heeft komen er ook veel mensen op straat relschoppen Daar wordt dan nooit over gespecifieerd dat ze Marokkaans of zelfs Belgisch zijn Dan doet dat er niet toe Dat is een cirkel want ze zien slecht nieuws dus mensen gaan erger denken over Marokkaanse jongeren en dan doen ze meer racistische uitspraken en zien ze ineens veel meer relschoppers En dan gaan jongeren daar weer op reageren
29 jaar
Ook heel opvallend dat Afrika bijna nooit in het nieuws komt er is meer in de wereld dan Europa maar stom dat ze het niet zeggen

In datzelfde verband stelt een jongere zich vragen bij het eurocentrische perspectief dat het nieuws kleurt:

Sleek Minimalist Curved Arrow
21 jaar
Social media en fake news
Al die technologie op scholen is ook uit de hand gelopen Mijn broer van 10 jaar heeft ineens een laptop gekregen zonder uitleg over hoe dat werkt en over wat mag en wat niet Ik begrijp niet dat er zo weinig hulp en controle is TikTok en andere social media apps kunnen echt schadelijk zijn voor ons en voor jongere kinderen dan ons Maar er wordt echt te weinig aandacht aan gegeven

Wanneer het gaat over betrouwbare berichtgeving worden verder sociale media, en in het bijzonder TikTok, meermaals als bron van fake news aangehaald. Jongeren zijn zich bewust van “Influencers die zich voordoen als verspreiders van betrouwbaar nieuws, maar dit helemaal niet zijn” (16 jaar). Een jongere benoemt dan ook een nood aan controle en ondersteuning om met recente communicatiemiddelen om te gaan, en ziet daarvoor een rol weggelegd voor het onderwijs:

17 jaar
Breder en positiever nieuws is aantrekkelijker nieuws

Bevraagde jongeren geven aan dat het nieuws hen meer zou aantrekken mocht dat een ruimer palet aan thema’s dekken (zoals cultuur) en positievere berichtgeving omvatten. Een jongere benoemt eveneens de nood aan “bredere mediarepresentatie”, al specifieert de jongere in kwestie dat niet verder dan “meer diversiteit”.

En het goede nieuws is enkel nieuws als joepie er is een dolfijn geboren De opwarming van de aarde is wat ik het meest opvolg in het nieuws
22 jaar

Dat duidt mogelijk op het eerder vernoemde dominante westerse perspectief dat enkele jongeren aanhalen, of een gebrek aan weerspiegeling van de (diverse) leefwereld van jongeren zelf. Wanneer het gaat over positieve berichtgeving die kinderen en jongeren wel aantrekt, komt veelal de sportberichtgeving ter sprake uit zowel klassieke als sociale media. Voor anderen focust de huidige positieve berichtgeving al te veel op eenvoudige thema’s.

De data tonen duidelijk dat kinderen en jongeren positieve berichtgeving vragen over meer complexe inhoud zoals bijvoorbeeld een probleem dat op een constructieve manier wordt aangepakt:

Sleek Minimalist Curved Arrow
Wat mij opvalt over het nieuws is een onevenwichtigheid tussen goed slecht nieuws Ik vind dat er vaak veel negatieve zaken aan het licht gebracht worden en daardoor ook centraal staan waardoor mensen eigenlijk een gevoel van angst of stress kunnen ervaren Goede gebeurtenissen nieuwe innovaties ontdekking van nieuw leven of zelfs medicatie voor bepaalde moeilijk geneesbare aandoeningen komen minder aan bod in nieuwsoverzichten
19 jaar
Wat mij vooral opvalt is het extreem weer Ze laten elke keer weten wanneer een natuurramp is maar nooit iets van actie daartegen Ik heb het gevoel dat die oplossingen worden gezien als onbelangrijk terwijl dat Wout Van Aert die eerste is belangrijk lijkt Ik vind dat ze meer zouden moeten benadrukken hoe erg dat natuurrampen zijn en dat het voor een reden gebeurt Ik lees niet vaak van dit heeft te maken met klimaatverandering
16 jaar
Vorm van het nieuws

Op het vlak van vorm worden de bevraagde jongeren vooral aangetrokken door een aantrekkelijke lay-out, helder kleurgebruik en toegankelijke schrijfstijl.


Nieuws dat terechtkomt op sociale media lijkt daarom de voorkeur weg te dragen. Zo geven enkele bevraagde jongeren aan eerder aansluiting te vinden bij het nieuws dat gepubliceerd wordt op sociale media dan via de meer klassieke media (televisie, krant, radio etc.). In dat verband worden Instagram, TikTok, Twitter en YouTube aangehaald als mediakanalen. Concreet haalt een jongere aan dat YouTuber Acid de zaak-Sanda Dia bespreekbaar heeft gemaakt bij een jonger publiek.


Hoewel jongeren hun voorkeur uitgaat naar sociale media als nieuwsbron, maken ze eveneens de kanttekening dat ze zich bewust zijn van algoritmen die ervoor zorgen dat steeds dezelfde content opkomt, waardoor ze zich in een soort echokamer bevinden. Kinderen halen voornamelijk Karrewiet aan als nieuwsbron.

Ik kijk op nws nws nws Ze maken het nieuws heel opvallend door de kleuren ze gebruiken veel beelden geven heel veel uitleg voor mensen die minder goed mee zijn
17 jaar
We volgen Acid wel op en dat gaat ook breder dan Acid alleen Wat je vroeger misschien had dat jongeren meer hun vrienden volgen ofzo en met vrienden spraken over wat ze deden volgen ze nu eerder het pad van bekende Youtubers Misschien zijn dat de nieuwe artiesten een vorm van kunst misschien Dat is altijd gelinkt aan politiek Hij praat ook over Sanda Dia bijvoorbeeld en ik hoor dat dan ook bij andere jongeren Een collega zei van me dat die er met haar zonen en lang over praatte
26 jaar
2 Vrije tijd
Vrije tijd is belangrijk voor hun mentale sociale en fysieke welzijn

Vrije tijd ligt jongeren nauw aan het hart,

het is belangrijk voor hun mentale, sociale

en fysieke welzijn.

Vrije tijd geeft hen de mogelijkheid om vriendschappen aan te gaan en te onderhouden.

Het nieuws wordt gedomineerd door politiek nieuws en negatief beladen berichtgeving. Sommige jongeren geven aan dat ze daar stress of deprimerende gevoelens van krijgen.

Een tweede thema dat naar boven komt in de verhalen van kinderen en jongeren is vrijetijdsbesteding.


Wanneer we inzoomen op de betekenis die respondenten eraan geven blijkt dat zeer uiteenlopende invullingen te krijgen: het gaat over alle mogelijke activiteiten die niet gezien worden als ‘school’ of werk, zoals tijd doorbrengen met vrienden, familie of huisdieren, sport, jeugdbeweging, talen leren, artikelen schrijven, muziek, toneel, creatief of artistiek bezig zijn, gamen, series kijken, lezen, sociale media, verzorging en huishoudelijke taken uitvoeren.


In de analyse komt naar voren dat het thema vrije tijd hen nauw aan het hart ligt. In de verhalen van kinderen en jongeren zien we dat vrije tijd belangrijk is voor hun mentale, sociale en fysieke welzijn. Eén iemand sport om “het hoofd leeg te maken”, een ander gaat graag naar toneel want “ik kan er mezelf zijn”, nog een ander houdt ervan “met de hond te wandelen, want dat geeft veel liefde”.


Daarnaast wijzen verschillende respondenten op het feit dat hun vrijetijdsbesteding hen de mogelijkheid geeft om (nieuwe) vriendschappen aan te gaan en te onderhouden. Die ontmoetingsplek vullen ze zowel live in als digitaal met behulp van sociale media.


Enkele bevraagde jongeren en jongvolwassenen beschouwen hun vrijetijdsbesteding, en in het bijzonder het jeugdwerk, als een vorm van maatschappelijke zingeving of engagement:

Ik schaak graag online doe ik soms tornooien met vrienden Dat laat me toe mijn gedachten weg te zetten Ik ga graag gaan wandelen ik ga meestal alleen zo ver mogelijk weg meestal natuur
17 jaar
Ik luister in mijn vrije tijd vaak naar rapmuziek omdat ik vind dat dat een van de weinig genres is met lyrics die je aan het denken zetten
15 jaar
Speelplein is fijn omdat je daar jezelf kan zijn en omdat je een glimlach tovert op het gezicht van een kind
16 jaar
Vrijwilligerswerk en jeugdbewegingen brengen veel op in een gemeenschap Bijvoorbeeld bij dorpsdagen geef je iets voor anderen en krijg je zelf ook terug Mensen samenbrengen en hun steentje doen bijdragen zou onze individualistische manier van leven enigszins ondermijnen
22 jaar
Ik geef ook graag leiding ik ben graag bezig met de kinderen Ik wil graag ook iets betekenen Voor mij als kind was de KSA iets dat vaststond Dat bood een vaste plek aan in mijn leven en dat wil ik graag ook voor anderen zijn
22 jaar
Noden en pijnpunten

In de verhalen van kinderen en jongeren over hun vrijetijdsbesteding komen echter ook verschillende noden of pijnpunten naar voren.

1
Nood aan gratis publieke ruimte

Een eerste belangrijke pijnpunt dat wordt aangehaald is een gebrekkig aanbod en de behoefte aan (gratis) publieke ruimte om vrije tijd door te brengen.

Sommige jongeren hebben weinig mogelijkheden in hun leefwereld om zinvolle vrije tijd te besteden, omdat er volgens hen “weinig te doen” is of omdat het aanbod niet op hun maat is. Meerdere kinderen en jongeren formuleren een wens naar (meer) publieke ruimte, zoals een voetbalplein, om vrije tijd door te brengen.

Er is met andere woorden een grote vraag naar een toegankelijk en gratis vrijetijdsaanbod op maat van de jongere. Dat kan er volgens verschillende jongeren komen door enerzijds de jongeren meer inspraak te geven in hoe de publieke ruimte wordt ingericht. Anderzijds door te investeren in volwaardige vrijetijdsbesteding voor iedere jongere, ook voor jongeren die in asielcentra of gemeenschaps-voorzieningen verblijven.




Sleek Minimalist Curved Arrow
Ik woon in een niet zo groot dorp Er is Chiro basket en voetbal en wat kleine organisaties Naast training is jeugdwerk mijn enige toevlucht Mij viel op dat de laatste tijd met ups en downs veel jongeren totaal geen interesse meer hebben in Chiro Terwijl als ge vergelijkt met ander dorp dat er juist keiveel volk is Wat zou ge anders doen en hoe trek je dat dan open
22 jaar
2
Veel drempels

Ten tweede zien we dat verschillende kinderen en jongeren interesse tonen in het beschikbare aanbod, maar dat ze drempels ervaren om daaraan te kunnen deelnemen.


Een eerste drempel die naar voren komt is financieel:

Ondanks dat vrije tijd al heel wat geld krijgt zou het nog meer moeten zodat het nog laagdrempeliger is en geen luxe is om je kind op zaterdag naar de scouts te laten gaan
22 jaar
Ik zou jeugdbewegingen volledig gratis maken Alle werkingen alle kampen Dat het een optie is voor iedereen geen drempels meer
22 jaar
Ik zou een gratis school openen voor hobby s Dat mis ik
16 jaar
Alle pretparken moeten gratis zijn want ze zijn heel duur Bellewaarde valt dan nog mee maar de anderen zoals Plopsaland zijn echt te duur
16 jaar
Meer voetbalteams voor meisjes en gratis
16 jaar

Dat kinderen en jongeren de financiële toegankelijkheid van het vrijetijdsaanbod waarderen toont dit voorbeeld:

Ik ga ook zwemmen Ik ben graag ik het water Soms ga ik drie keer per week Dat is 5 min van bij mij thuis met de fiets Ik ga alleen Als ik zin heb niet op vaste momenten Ik fiets ik kom toe en laat mijn Uit Pas zien daarmee moet ik maar 1 euro en een half betalen Er is daar een glijbaan een bubbelbad een sauna
25 jaar

Een andere drempel om deel te nemen is de afstand tussen de woonplaats of school en het aanbod.

Enkele respondenten benoemen de noodzaak van een goed georganiseerd, ruim en goedkoop openbaar vervoer:

De Lijn Ik weet niet hoe maar het is nu alleen maar schrappen niet komen opdagen Ik moet nu 3 trams nemen om thuis te geraken terwijl het er maar 1 zou moeten zijn
16 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow

Op het vlak van toegankelijkheid zien we ook een duidelijke nood aan een inclusief vrijetijdsaanbod dat toegankelijk is voor alle kinderen en jongeren. Zo pleit een 16-jarige voor “meer voetbalteams voor meisjes en gratis”.

Er is zelfs één jongere die vertelt hoe hem afgeraden werd deel te nemen aan een cursus vanwege een beperking.

Ik ben een jongerenambassadeur voor mijn vereniging Om te kunnen starten moet je een cursus doen En mijn begeleiding had gezegd je kan geen gewone lessen aan dat gaat niet gaan Want ze hadden geen aangepaste lessen Maar ik heb dat gedaan en ik heb laten zien aan mijn begeleiding jawel ik kan dat wel aan En ze behandelen mij daar gewoon niet alsof ik een beperking heb
27 jaar
3
Te weinig diversiteit

Verschillende deelnemers geven ook aan dat er binnen het vrijetijdsaanbod in organisatieverband een gebrek is aan diversiteit. Zowel kinderen en jongeren die zelf lid zijn van een jeugdorganisatie geven dat aan, als kinderen en jongeren die zich niet aangesproken voelen om zich aan te sluiten bij een vrijetijdsorganisatie. Ook jongeren en jongvolwassenen die zelf een leidinggevende functie opnemen binnen een vrijetijdsorganisatie benoemen het gebrek aan diversiteit als een pijnpunt. Die laatste groep erkent dat de organisaties waartoe ze behoren niet steeds een weerspiegeling zijn van de samenleving, maar geven tegelijk aan niet te weten hoe ze een meer divers publiek kunnen aantrekken. Zo zijn er meerdere verhalen van vrijetijdsorganisaties die willen inzetten op inclusie, maar niet weten hoe.

Meer voetbalploegen waar meisjes kunnen spelen ook met hoofddoek Nu ga ik naar een ploeg waar dat mag maar een short aandoen is moeilijk ik draag daaronder een legging Ik ben naar veel clubs gegaan en bij sommige is het echt goed bij anderen niet Ik voetbal zelf ook heel graag het is altijd mijn hobby geweest
14 jaar
Er is heel weinig diversiteit er is weinig cultuur Andere culturen haken ook af op de Chiro en dat is sip We weten ook niet goed hoe we dat met de leidingsploeg moeten behouden maar voor de rest zijn we wel een gezonde Chiro We weerspiegelen de buurt op zich wel Iedereen kent elkaar Als je nieuw bent op school is dat soms zoeken
20 jaar
4
Nood aan meer ondersteuning

Dat brengt ons bij een vierde behoefte op het vlak van vrije tijd die enkele bevraagde respondenten aanhaalden: overheidsondersteuning van (vrijwillig) jeugdwerk.


Eén verhaal getuigt van een goede praktijk:

“Onze overheid biedt ons als leiders binnen de jeugdbeweging veel ondersteuning. Subsidies worden spontaan aangeboden, en ook vanuit de Jeugdraad worden ze actief betrokken bij activiteiten en acties.” (20 jaar)


In andere verhalen horen we dan weer een gebrek aan financiële overheidsondersteuning: respondenten vragen kwalitatieve en betaalbare (publieke) ruimten waar vrijetijdsorganisaties gebruik van kunnen maken. Het gaat dan bijvoorbeeld over lokalen van jeugdbewegingen die niet bruikbaar zijn of de belofte om een gebouw dat niet meer aan de veiligheidsvoorschriften voldoet te renoveren.


Andere deelnemers benoemen ook een nood aan andere vormen van ondersteuning van jeugdverenigingen zoals pedagogische ondersteuning, ondersteuning van samenwerkingen tussen jeugdverenigingen en inhoudelijke ondersteuning van de activiteiten die worden opgezet.

De stad doet niet zoveel om jeugdbewegingen samen te laten komen en ook niet echt bezig om het jeugdwerk in het algemeen te bevorderen Dus alleen als jullie op eigen initiatief iets doen Vereniging samen laten komen wordt niet gedaan Maar toch is er veel divers jeugdwerk in mijn stad De stad hecht er precies niet veel belang aan
18 jaar
We hebben slechte tot geen lokalen We hebben een gang en een keuken maar de keuken werkt niet En het gebouw is niet veilig het staat op instorten We zitten dus meestal buiten het bos is wel fijn Maar dan ben je afhankelijk van het weer Het gebouw staat in een zone 30 waar echter veel sneller gereden wordt Met de vele kinderen die daar komen is dit gevaarlijk Om die reden waren ze KSA al naar de gemeente gestapt om een zebrapad aan te vragen Zij zeiden dat een zebrapad niet gelegd wordt in een zone 30 en dat was het dan
onbekend
We worden in alles tegengewerkt als jeugd We mogen bijna niets doen Ons jeugdhuis is weg Het ging in juni af zijn maar dat ligt stil
22 jaar
Ik zou jeugdbewegingen volledig gratis maken Alle werkingen alle kampen Dat het een optie is voor iedereen geen drempels meer Ik zou ook bestaande organisaties steunen ook meer professionele hulp want bijvoorbeeld bij de KSA draait alles op vrijwilligers maar die zouden ook meer aanspreekpunt en echt professionele hulp kunnen gebruiken
21 jaar
In de Chiro er komt een wijk naast onze Chiro heel politiek gemoeid soms wel wat in de steek gelaten wij zitten daar nu 12 jaar Achter ons ook een wijk die zagen over lawaai Nu dus nog een wijk Terwijl dat gewoon spelende kinderen zijn
20 jaar

Verder voelen vrijwilligers dat ze soms niet genoeg worden betaald om hen te motiveren zich in te zetten voor een vrijetijdsorganisatie. Dat zorgt ervoor dat geëngageerde jongeren, die bijvoorbeeld ook instaan voor hun eigen inkomsten, de keuze moeten maken tussen een (studenten)job of zich inzetten als vrijwilligers in het jeugdwerk.

Dat kan ertoe leiden dat zij afhaken:

De lonen voor animatoren mogen verhoogd worden
25 jaar
Moni s moeten per uur betaald worden niet per dag Daardoor zullen meer jongeren gemotiveerd zijn om te komen werken als moni
17 jaar
Het zou helpen als iedereen een week extra vakantie krijgt om ergens vrijwilligerswerk te doen Hiervoor werkte ik bij de mutualiteit en dan kregen we een week extra verlof om mee gaan op bv kamp Dat zou ik anders niet zomaar doen Je hebt die dagen Maar het is een keiboeiend engagement Ik zou meer engagement en tijd geven aan jongeren
20 jaar

Kinderen en jongeren ervaren op het vlak van vrijetijdsbesteding niet alleen een conflict tussen (studenten)job en vrije tijd, maar ook tussen school en vrije tijd. Zoals verder zal blijken (zie thema Onderwijs) ervaren kinderen en jongeren een grote druk vanuit de school, waardoor ze het gevoel hebben te moeten inboeten op het vlak van vrijetijds-besteding. We horen van kinderen en jongeren dat ze zin en nood hebben aan een hobby, maar dat enkelen tegelijkertijd ervaren dat dat soms moeilijk te combineren valt met de verwachtingen vanuit het onderwijs of de noodzaak om geld te verdienen. In de afweging die ze moeten maken krijgen schooltaken of een studentenjob vaak prioriteit boven een hobby. Verschillende van de bevraagde kinderen en jongeren willen dan ook meer vrije tijd.

3 Publieke ruimte
Ruimte om je hoofd te legen te ontmoeten avonturen te beleven
2 Vrije tijd
Lorem ipsum dolor sit amet

Publieke ruimte wordt gebruikt voor vrije tijd

Publieke ruimte moet aantrekkelijker

Publieke ruimte moet veiliger

In verschillende verhalen van kinderen en jongeren zien we dat de inrichting van publieke ruimte en publieke voorzieningen in het algemeen belangrijk zijn in hun leefwereld. Wanneer er in steden en gemeenten duidelijk wordt geïnvesteerd in aantrekkelijke pleinen en markten wordt dat als positief ervaren door jongeren.

Meer plekken om te rusten zoals parken maakt de stad mooier en motiveert mensen om naar buiten te gaan
leeftijd onbekend
Aantrekkelijkheid en vrije tijd

Ook hier detecteren we in de verhalen voornamelijk noden. Een eerste duidelijke nood die eerder al vermeld werd onder het thema vrije tijd, is de nood aan aantrekkelijke publieke ruimte om vrije tijd te kunnen doorbrengen.

Kinderen en jongeren willen openbare ruimte om tot rust te komen, elkaar te ontmoeten, te spelen,

avontuur te beleven, te sporten enzovoort.

Dat zouden zij vertaald willen zien in ‘meer pleintjes’, ‘meer bankjes’ en ‘meer vuilnisbakken’. Verschillende respondenten merken de afwezigheid hiervan sterk op in hun buurt en bredere omgeving, wat erop zou kunnen wijzen dat kinderen en jongeren de publieke ruimte eerder als een ‘transitzone’ beschouwen.

Zij spreken nochtans een uitdrukkelijke vraag uit naar onder andere:

Overal springkastelen Meer ruimte aan jongeren geven De binnenstad zijn kasseien maar dan kan je niet skaten dus hen bv meer plek geven Het jeugdcentrum is aan de rand van de stad Het is wel cool maar niet in de stad zelf
25 jaar
Meer parken en locaties voor sociaal leven
16 jaar
Meer chillplekken voor jongeren creëren
16 jaar

Merk hierbij op dat de nood aan bijvoorbeeld ‘voetbal-pleintjes’ en ‘basketbalpleintjes’ nauw is verweven met de vraag naar een gratis en toegankelijk vrijetijds-aanbod.

Sleek Minimalist Curved Arrow
In elk stad een plaats maken voor jongeren waar ze hun hoofd kunnen legen Een plek met een voetbalveld Een plaats voor film te kijken etc
leeftijd onbekend
Weinig plekken voor jongeren er zijn weinig locaties waar je gratis kunt sporten
16 jaar

De aantrekkelijkheid van de openbare ruimte doet er ook toe. Een 16-jarige zou “alles er leuker laten uitzien.

Niet alles zo grijs en donker. Voornamelijk dan oude en vieze gebouwen”. Een andere jongere (18 jaar) maakt daarover volgende bedenking:

“Ik zou ook het loon van vuilnismannen verhogen, want dan wordt dat meer geapprecieerd als job en willen meer mensen dat doen. Dan zou het ook properder zijn. Want als ik Antwerpen station of zo de straatjes naast de grote straten in Antwerpen zie, die worden minder goed gedaan omdat die geen prioriteit zijn.”

1
2
Veiligheid van kinderen en jongeren

Wanneer het over openbare ruimte gaat komt een gebrek aan veiligheid ook een aantal keer ter sprake:

Enerzijds worden onderwerpen zoals een veilige fietsinfrastructuur besproken.





Anderzijds komt straatintimidatie van meisjes en vrouwen of jongeren uit de LGBTQIA+-community naar voren als een topic wanneer het gaat over veiligheid. Jongeren pleiten voor meer controle op aanranding op drukke plekken en het (opnieuw) inzetten op straatverlichting om het gevoel van veiligheid te verhogen voor iedereen. Ook queer jongeren getuigen van een onveilig gevoel in de openbare ruimte. In de verhalen over veiligheid op straat duikt ook een link op met propere straten die bijdragen aan een gevoel van veiligheid.

Sleek Minimalist Curved Arrow
3
4

Een derde thema dat opduikt, is de vraag naar meer inclusieve publieke ruimte. Een vraag naar meer openbare toiletten die ook toegankelijk zijn voor vrouwen, mensen met een beperking en ouderen, maar ook meer rolstoeltoegankelijke publieke ruimte.


Voor enkele kinderen en jongeren is de aanwezigheid en het behoud van natuur en groen belangrijk in de publieke ruimte. Ze vinden het belangrijk “ademlucht” te hebben, de natuur te beschermen (“veel grote oppervlaktes in de natuur te behouden”, “dat niemand planten plukt”) en “meer groen” te voorzien.

Sleek Minimalist Curved Arrow
Ik woon in een landelijke gemeente maar sinds een aantal jaar worden hier meer en meer wijken gebouwd dat vind ik jammer Graag zou ik de landelijke gemeenten landelijk houden Steden zijn niet meer groen dus vooral meer bomen in de straten zetten meer groen tussen de wegen en voetpaden In Gent op de Korenmarkt staan er 2 bomen dus ik wil ervoor zorgen dat er daar meer bomen zijn en groenere daken
16 jaar

Groen in de openbare ruimte is voor jongeren ook gelinkt aan de aanpassingen die nodig zijn om te leven in veranderende klimatologische omstandigheden. Concreet kaart een jongere de link aan tussen de klimaatverandering en het gebrek aan aangepaste publieke inrichting:

Het Opera plein is net heraangelegd Maar het is nog steeds een betonnen vlakte er staat misschien hoogstens 1 boom Dit geldt ook voor het Sint Jansplein Nu met de extreme temperaturen moeten de steden aangepast worden zodat ze leefbaarder worden
22 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow

Dat brengt ons meteen bij het volgende thema waarmee jongeren hun verhalen doorspekken: klimaat.

4 Klimaat
Een kleine stap voor de mens een grote stap voor de mensheid
2 Vrije tijd
Lorem ipsum dolor sit amet

Er is meer nodig dan individuele acties

Klimaatvriendelijke alternatieven zijn niet toegankelijk

Klimaat staat op de politieke agenda,

maar er is te weinig concrete actie

We zien in de verhalen van kinderen en jongeren dat de klimaatopwarming en de gevolgen daarvan (extreme weerfenomenen en natuurrampen), jongeren bezighoudt. Verhalen van jongeren die het “niet zien goedkomen” en zich zorgen maken over “hoe het alleen erger wordt” en “of we onder die x aantal graden opwarming gaan blijven” nemen de bovenhand in de data.

We zien in de verhalen dat een aantal kinderen en jongeren binnen hun levensstijl bewuste keuzes maakt die positieve gevolgen kunnen hebben voor het klimaat zoals het verminderen van vleesconsumptie, een omschakeling van dierlijke naar plantaardige eiwitten, gebruik van hernieuwbare energie, afvalproductie verminderen en tweedehands winkelen. De impact van dergelijke keuzes is moeilijk te omvatten.

Zo zegt een jongere (20 jaar) dat “we kleine stappen kunnen zetten, maar op breder niveau [is het] moeilijk om grote veranderingen te zien”.

we kunnen kleine stappen zetten maar op breder niveau is het moeilijk om grote veranderingen te zien
20 jaar

Enkele van de bevraagde jongeren merken op dat klimaatvriendelijke alternatieven vaak gepaard gaan met hogere kosten. Niet iedereen is in staat om die te dragen. Zo wil een van de respondenten gebruikmaken van duurzame materialen in het kader van diens opleiding interieurvormgeving, maar merkt die op dat veel van die materialen nog niet betaalbaar zijn. Daarom is volgens een andere jongere financiële ondersteuning vanuit de overheid nodig, want “klimaatvriendelijke oplossingen zijn keiduur, daar zou meer subsidie naartoe moeten gaan”.

Een andere respondent alludeert in dat verband ook op de onbetaalbaarheid van elektrische auto’s:

Een oude auto heeft geschiedenis mensen zonder geld hebben ook geen keuze om zo n nieuwe auto te gebruiken
leeftijd onbekend

In verschillende verhalen pikken we op dat er meer nodig is dan individuele acties:

Ik denk dat er minder individueel en meer maatschappelijk aan gewerkt moet worden want het is al moeilijk dus dan is het individueel ook echt nog moeilijker vb grote bedrijven moeten hun verantwoordelijk nemen
18 jaar
Milieu als thema klinkt zo catchy maar er wordt niet heel hard doorgedacht als dat als thema wordt gegeven In die zin dat het hele grote veranderingen zijn die nodig zijn Van de ene dag op de andere ineens 20 windmolens zetten lost de problemen niet op
19 jaar

Enkele jongeren erkennen dat klimaat op de politieke agenda staat, maar blijven op hun honger zitten wanneer het gaat over concrete actie:

Nochtans zitten ze in het klimaatakkoord van Parijs maar het lijkt alsof we gewoon kijken en dan wachten op t volgende probleem Naar mijn gevoel zijn de enigste belangrijke klimaatrampen bekeken als ze zich afspelen in België Daarom vraag ik mij ook af of de beslissingen zowel in België als in de VS worden genomen omdat het in het belang is van de partij of worden er beslissingen genomen omdat het goed is voor het land Ik heb het gevoel dat de mensen in de VS meer beslissingen maken met de toekomst van de partij in het achterhoofd
20 jaar
De politiek moet meer klimaatbeleid echt doorvoeren en niet iets zeggen en dan niet doen De beslissing rond de Natuurherstelwet vond ik niet fijn de bedrijven moeten volgen en niet wachten tot ze uit zichzelf iets gaan doen
19 jaar

De thema’s die kinderen en jongeren bezighouden zijn met elkaar verweven. Ook op het vlak van klimaat zien we een verwevenheid met de inrichting van de publieke ruimte en met mobiliteit. Dat komt duidelijk naar voren in de acties die twee jongeren formuleren als we hen de vraag stellen wat ze zouden veranderen mochten ze de baas zijn van het land:

De steden groener maken Over elk nieuw plein moet worden nagedacht en moet onthard worden En meer aangenamere zones creëren om te ontspannen meer parken in steden en meer water dit zorgt voor een afkoelend effect Elk onaangepast plein moet aangenamer gemaakt worden Plus een grote switch in manier van leven bv de manier waarop we verplaatsen
22 jaar
Geen auto s meer 99 minder auto s maar ambulances en zo mogen wel nog voor oude mensen en mensen met een beperking want Inefficiënt gevaarlijk dominant neemt te veel plek in beslag De problemen die auto s oplossen kunnen beter opgelost worden met openbaar vervoer stedelijke planning
22 jaar
5 Mobiliteit
Op weg naar meer zelfstandigheid

Zich zelfstandig kunnen verplaatsen

is belangrijk

Openbaar vervoer moet beter,

toegankelijker en betaalbaarder

Het aantal auto’s moet naar beneden

Binnen het thema klimaat werd al duidelijk dat mobiliteit in dat verband kinderen en jongeren bezighoudt. Enkele van de bevraagde kinderen en jongeren zien in de organisatie en invulling van mobiliteit kansen om de klimaatopwarming in te perken. Concreet zouden enkele kinderen en jongeren, zoals bovenstaand citaat illustreert, bijvoorbeeld graag het aantal auto’s zouden verminderen. We zien suggesties zoals meer speelstraten of autovrije straten. Niet elk van de respondenten koppelt dat expliciet aan het klimaat.

Daarnaast is het zich zelfstandig kunnen verplaatsen voor enkele kinderen en jongeren een belangrijk thema. Tegelijk ziet de doelgroep de mobiliteit binnen Vlaanderen en Brussel en het aanbod van openbaar vervoer als een heikel punt. Zo komen vertragingen aan bod, een te beperkt bus- en treinaanbod, een vraag naar meer zebrapaden en verschillende suggesties op het vlak van een fietsvriendelijkere wegeninfrastructuur.


Ik zou Iets met de wegen veranderen er zijn best veel problemen mee Soms dunne fiets padjes soms staat iemand met een bakfiets in de weg en dan zit je vast met de velden ernaast een gracht en dan val je er bijna in Dus bredere paden Meer plaats tussen fietspad en auto s voor een groter veiligheidsgevoel
13 jaar
Ik weet niet hoe maar het is nu alleen maar schrappen niet komen opdagen Ik moet nu 3 trams nemen om thuis te geraken terwijl het er maar 1 zou moeten zijn
16 jaar
Het openbaar vervoer moet ook beter Het moet gepoetst zijn en op tijd komen
18 jaar

Daarnaast zien we dat verschillende van de bevraagde kinderen en jongeren pleiten voor meer toegankelijk en betaalbaar openbaar vervoer. Verschillende jongeren pleiten voor gratis openbaar vervoer, al dan niet voor specifieke doelgroepen zoals “jongeren of mensen zonder werk”. Een respondent (ouder dan 30 jaar) pleit ervoor dat “iedereen gelijke toegang [krijgt] tot duurzame mobiliteit”, wat aantoont dat die jongere zowel kansen zien op het vlak van klimaat als van inclusie.


Wat dat laatste betreft, komt ook de rolstoeltoegankelijkheid van het openbaar vervoer ter sprake in de verhalen van kinderen en jongeren. Een andere jongere (18 jaar) wil dat het “openbaar vervoer meer toegankelijk [is] ook in uiteinden van het land en ook goedkoper want nu [is het openbaar vervoer] echt keiduur!”

6 Onderwijs
Een systeem onder druk
2 Vrije tijd
Lorem ipsum dolor sit amet

Meer praktijkgericht leren

Onderwijs moet toegankelijker,

inclusiever en respectvoller

Jongeren maken zich zorgen over het lerarentekort

Wanneer we kinderen en jongeren bevragen over datgene wat hen bezighoudt, is ook onderwijs top of mind. Rond dat thema komen bij de bevraagde kinderen en jongeren voornamelijk zorgen naar voren. Die zorgen worden in dit onderdeel thematisch uiteengerafeld, maar hangen voor kinderen en jongeren vaak samen in één verhaal. Onderstaande getuigenissen illustreren dat:

Ik heb heel veel moeite aan het begin van het schooljaar om zowel mijn studie als mijn boeken als mijn schoolspullen te kopen Daar heb ik het vaak over met mijn vrienden Ook over het lerarentekort Wij vinden het echt raar dat er nog steeds discriminatie is in het onderwijs We hebben het ook over seksuele opvoeding op school Ik wil dat krijgen maar wel door mensen die weten wat ze zeggen en niet door leerkrachten natuurwetenschappen die domme grappen maken over onze vulva die zij vagina noemen foute benaming
17 jaar
Ook het puntensysteem is out dated Bij mij persoonlijk zorgde het voor heel veel druk hoewel ik goede punten heb Goed lijkt niet goed genoeg Men lijkt mensen te willen bestempelen op basis van punten en dat is volgens mij fout Je kan niet in alles goed zijn maar dat wordt wel verwacht Dit systeem werkt niet voor iedereen zelfs niet altijd voor mensen die erg intelligent zijn
18 jaar
Ik heb het gevoel dat jongeren echt heel veel verantwoordelijkheid moeten dragen van jonge leeftijd Waar kunnen we druk wegnemen bij jongeren Dus ik zou me afvragen hoe kunnen we jongeren en studenten ondersteunen dat die zich minder moeten zorgen maken Hoe kan je studeren toegankelijker maken
20 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow

Een eerste opvallende bevinding is dat de zorgen van kinderen en jongeren op het vlak van onderwijs gaan over de prestatiedruk die ze ervaren. Verschillende jongeren benoemen dat ze stress ervaren door het onderwijs, wat in sommige gevallen gepaard gaat met faalangst en een negatieve impact op hun mentale welzijn.

Hoge prestatiedruk

In dat verband worden ook het hoge aantal toetsen op school genoemd, de invoer van centrale toetsing en de recente invoer van de ‘harde knip’ in het hoger onderwijs, waardoor de overheid wil dat studenten sneller hun diploma behalen.*

Zoals eerder genoemd (zie thema Vrije tijd) zorgt de prestatiedruk ervoor dat vele kinderen en jongeren een conflict ervaren tussen verwachtingen van de school en hun ambities op het vlak van vrijetijdsbesteding. In de verhalen die gaan over vrije tijd zien we dat het voor kinderen en jongeren belangrijk is om zich goed te voelen, tot rust te komen of zich te ontplooien. Een van de bevraagde kinderen geeft dan ook de suggestie om meer vrijetijdsactiviteiten te organiseren binnen de schoolcontext:


Voor school tijdens pauze leuke activiteiten doen bv muziek spelen of dansen muziek spelen
14 jaar

De ervaren prestatiedruk hangt voor verschillende kinderen en jongeren samen met een sociaal-economisch gunstig toekomstperspectief dat een succesvolle onderwijsloopbaan biedt. Succesvol zijn op school is voor de bevraagde kinderen en jongeren vooral belangrijk om later een goede toekomst te kunnen hebben, eerder dan een proces van zelfontwikkeling.

Recht op onderwijs vind ik heel belangrijk want dan krijg je sneller een job en dan kan je voor jezelf zorgen Vroeger was ik hier vooral mee bezig door interesse natuurlijk Recent voelt het eerder als verplichting Iets waar je door moet Dat op termijn wel zal opleveren Op korte termijn doe je natuurlijk liever andere dingen Faalangst zorgt dat je er veel mee bezig bent Ik vond in het begin de zelfstandigheid wel moeilijk Studeren in een systeem met veel vrijheid is wel moeilijk Dingen blijven dan wat liggen en in de tussentijd krijg je passieve faalangst
18 jaar

*De knip in het hoger onderwijs die in voege gaat met het studievoortgangsdecreet, brengt met zich mee dat studenten in de eerste twee jaar van hun opleiding moeten slagen voor hun eerstejaarsvakken (zie Vlaams Parlement (2022) Ontwerp van decreet over de instroom en het optimaliseren van de studie-efficiëntie in het hoger onderwijs en overige organisatorische aspecten van het hoger onderwijs. https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementaire-documenten/parlementaire-initiatieven/1645446)

Zorgen en noden
Sleek Minimalist Curved Arrow
Praktijkgericht leren
1

Kinderen en jongeren spreken daarnaast een nood uit om praktische vaardigheden aangeleerd te krijgen op school. Zo zouden zij het relevant vinden om over belastingen te leren, om goed voorbereid te zijn op hun toekomst.

Leerstof op school zou meer relevant moeten zijn voor het latere leven
15 jaar
Echt de jongeren van vandaag zichzelf laten ontwikkelen op basis van hun eigen talent en deze al in het lager middelbaar ontwikkelen Meer praktische lessen in het middelbaar invoeren die je echt klaarmaken voor het volwassenheid waaronder mentale gezondheid hoe je een fiscale fiche moet invullen
25 jaar
Ons op school dingen laten doen die we nodig hebben in het echte leven
16 jaar
Jongeren voorbereiden op later leven koken sparen stemmen jezelf onderhouden maar ook gezin
15 jaar
2
Sleek Minimalist Curved Arrow
Hoge onderwijskosten
Dat is echt zwaar nu studeren je verplaatsen je inschrijvingsgeld Ik kreeg de factuur onlangs en ik viel achterover van hoe duur het was Ze zeggen ga studeren als je een betere job wil maar dat is al zo duur geworden om te gaan en willen studeren
15 jaar

Een tweede zorg die kinderen en jongeren aanhalen zijn hoge onderwijskosten die ze ervaren. Het citaat aan het begin van dit thema illustreert dat bijvoorbeeld.

Sleek Minimalist Curved Arrow
3
Lerarentekort

Ten derde zien we dat het lerarentekort en de jobvoorwaarden voor leraren, kinderen en jongeren zorgen baren.

Er zijn heel veel afwezige leerkrachten ik wil dit opgelost zien Ik doe Nederlands maar mijn leerkracht was 2 maanden afwezig Dit is niet enkel een probleem voor Nederlands maar voor alle vakken Elke week zijn er wel afwezig We hebben geen examen gemaakt en dat geeft problemen voor volgend jaar want dan ligt het niveau hoger maar ik loop achter
leeftijd onbekend
Mensen leraren zijn even lang bezig thuis met werken voor school als die 7u dat ze daar geweest zijn
16 jaar
Onderwijs fix your shit Ik weet niet hoe maar het is zoals in het jeugdwerk Het is zwaar mensen stoppen door de druk maar dan valt er nog meer op de mindere die overblijven Er is te veel hooi op hun vork te veel burnout
16 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow

Enkele respondenten stellen zich daarbij vragen bij keuzes die worden gemaakt op beleidsniveau. Ze zien bijvoorbeeld potentieel in het toelaten van een hoofddoek op school en het aantrekken van een diversere lerarenpopulatie.

Ik zou ook het hoofddoekenverbod afschaffen want ik ken moslimvrouwen die les willen geven en leraar willen worden Er moet ook meer representatie zijn bij het personeel en dus vooral de leerkrachten op scholen Op mijn school zijn bijna alle leerkrachten wit hetero en rijk Dat mag maar alleen dat vind ik niet zo representatief Dus ik zou leerkrachten van kleur ook willen motiveren
17 jaar
Er is nu bv een groot tekort aan leraren maar de regering vindt het belangrijker om leerkrachten met hoofddoek niet toe te laten om les te geven
23 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow
Respectvolle leeromgeving
3

Een vierde bekommernis die opduikt bij kinderen en jongeren heeft betrekking op de garantie van een veilige en respectvolle leer- en schoolomgeving. Enkele kinderen en jongeren geven te kennen dat ze graag gemotiveerd of aangemoedigd willen worden door sleutelfiguren als een leerkracht. Sommige respondenten geven aan zich niet altijd even goed te voelen in het klaslokaal door een slechte band met de leerkracht die een neerbuigende toon gebruikt, racistische taal hanteert of een demotiverende houding aanneemt. Zo getuigen respondenten over racistische incidenten op school in relatie met de leerkrachten.

De leerkracht is soms racistisch door leerlingen uit te schelden als kutmarokkanen
17 jaar

Jongeren pleiten in dat verband ook voor meer religieuze tolerantie in de onderwijscontext en daarbuiten, zowel als het gaat over leerlingen als over leerkrachten. Concreet wordt het verbod op levensbeschouwelijke kentekens als negatief ervaren: “Recht op school dat kinderen vrij godsdienstige tekens mogen dragen bv. hijab of kruisje”. Bovendien stellen sommige respondenten ook andere vestimentaire voorschriften ter discussie. Enkele jongeren willen dat croptops en abaja’s* worden toegelaten op school. Kinderen en jongeren willen met andere woorden graag bepaalde schoolregels veranderen zodat ze meer zichzelf kunnen zijn.

Sleek Minimalist Curved Arrow
Ik zou meer ruimte creëren voor religie in het dagelijkse leven Dit houdt bijvoorbeeld in dat hoofddoeken in school algemeen toegelaten zouden worden en ook op school de nodige maatregelen genomen worden om bidden mogelijk te maken
17 jaar
Geloof moet worden toegelaten op school Je zou zelf moeten kiezen hoe je je kleedt
17 jaar
Abayas overal accepteren
16 jaar
Regels van school zou ik veranderen of ook mentaliteit van leraren hele oude mentaliteit meisjes moeten dit en jongens mogen dit
16 jaar
Religieuze kledingstukken zijn een deel van ons expressie
17 jaar

* Croptop: een bovenstuk dat een deel van de buik ontbloot.

Abaya: een lang kleed met lange mouwen.

4
Meer inclusie

In de antwoorden van kinderen en jongeren op de vraag wat ze zouden veranderen mochten ze de baas zijn van hun land komt meer inclusief onderwijs duidelijk naar voren als topic:

Dat mensen met een beperking ADHD autisme een vaste plek krijgen Dat gebeurt veel met mijn broertje hij krijgt constant een nieuwe plek Zorg gewoon dat ze naar een normale school kunnen gaan met normale kinderen ertussen Want zo als nu gaan die mensen zich ook slecht voelen Hij maakt dan ook vrienden die dan uiteindelijk misbruik maken van hem Ik wil gewoon dat hij vaste vriendjes heeft in plaats van altijd op en af
17 jaar
Ik zou in elke school een expert zetten in leerstoornissen Leerkrachten verdrinken in het werk en kennen niet genoeg van de leerstoornissen en programma s Met iemand die 100 percent zich inzet om die programma s te leren begrijpen en toe te passen zouden kinderen hoger opgeleid worden
19 jaar
Meer inclusie O a in onderwijs speeltuinen schoolboeken
17 jaar
Een leerkracht zou ook een mentor moeten zijn en dat is niet Ik ben ook hoogbegaafd daar wordt geen rekening mee gehouden Op mijn vorige school wel Nu moet iedereen de norm zijn alles eronder geven we wat bijles en dat zal wel alles oplossen en alles erover die zijn toch al mee dus dat is ok Dat is ook echt bijna in heel het onderwijs zo
16 jaar
Meer inzetten op vluchtelingen in het onderwijs
17 jaar
Ik denk dat er dan eerder meer zorgleerkrachten nodig zijn extra begeleiding
16 jaar
7 Racisme discriminatie
Een kleine stap voor de mens een grote stap voor de mensheid

Er is heel veel discriminatie in onze samenleving

In het politiek debat worden vooral de extremen belicht, dat polariseert

Jongeren maken zich zorgen over het lerarentekort

In verschillende verhalen van kinderen en jongeren lezen we dat ze het gevoel hebben beoordeeld te worden, dat ze niet volwaardig geaccepteerd worden en zelfs gediscrimineerd worden vanwege een stuk van hun identiteit.

Zo zagen we binnen het thema onderwijs dat een jongere getuigt van een racistische uitspraak door een leerkracht en dat enkele kinderen en jongeren het gevoel hebben niet te mogen zijn wie ze zijn door het verbod op religieuze tekens of kledingvoorschriften op sommige scholen.

Ook deze citaten getuigen van soortgelijke ervaringen in de bredere samenleving:

Sleek Minimalist Curved Arrow
Ik zou pleiten voor meer gelijke kansen en gelijkheid en niet beoordeeld te worden omdat ik heet wat geen doorsnee Vlaamse naam is
17 jaar
Etnische profilering

Een onderwerp dat ook voorkomt is etnische profilering* door de politie, waarbij jongeren aangeven dat zij op basis van afkomst proportioneel vaker worden tegengehouden door de politie:

Corrupte agenten racistische agenten Belgen worden minder gecontroleerd
18 jaar
Ze de politie doen gewoon hun eigen ding ik vind dat ze een minder strenge aanpak moeten hanteren Als je gewoon over straat wandelt slaan ze je fouilleren ze je naakt anders mag je mee naar de cel De politie pikt ons eruit Als Belgen afval droppen negeren ze dat Bij mij en mijn vrienden is dat anders omdat we roots van Marokko Turkije en België hebben Mijn Belgische vrienden geven zelf aan dat ze een verschil merken tegenover momenten waar ze enkel met andere Belgen op stap zijn
18 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow

Het zit die laatstgenoemde respondent eveneens dwars dat “de politie je verleden er altijd bij blijft halen en je daarom onrechtvaardig behandelt en lastigvalt.” Respondenten bevelen daarom aan om “politie meer opleiding te geven zodat ze met jongeren kunnen omgaan” (18 jaar). Andere jongeren stellen eensluidend dat de politie gestimuleerd moet worden om “dichter bij jongeren te staan” (16 jaar) en vragen dat de politie een “extra opleiding volgt over hoe ze moeten omgaan met mensen, want dat is nu veel te weinig” (26 jaar). Mocht een andere jongere (16 jaar) de baas zijn van het land, zou die inzetten op een politie die “kalm moet zijn” of zelfs op “minder politie”.


* “Wanneer de politie je stopt vanwege je uiterlijk en niet om wat je hebt gedaan, is er sprake van etnisch profileren. Stereotypen of veronderstellingen over je etniciteit, huidskleur, nationaliteit of religie zijn dan de aanleiding om je te stoppen, te controleren, te fouilleren of aan te houden, in plaats van je individuele gedrag of een objectief bewijs van je schuld.” (Amnesty International (n.d.) Etnisch profileren. https://www.amnesty-international.be/etnischprofileren).

Meer inclusieve samenleving
Ik ben trans dus als ik bij mijn LGBT vrienden ben dan gaat het over geaccepteerd te worden hoe het op politiek vlak gaat daarover Bijvoorbeeld Connor Rousseau die uit de kast komt Ik geloof dat het echt is maar zo wel typisch dat het nu opeens komt Het kan zijn dat het nu toevallig is maar het voelt niet zo We vinden in het algemeen dat in de politiek er te veel de extremen worden bovengehaald Dat heeft veel impact Ik voel dat als ik over LGBT onderwerpen dan heel veel moet uitleggen
19 jaar

Zoals ook al in de thema’s onderwijs, mobiliteit en vrije tijd aan bod kwam, pleiten verschillende kinderen en jongeren voor een samenleving die inclusiever en kansrijker is. Op de vraag wat kinderen en jongeren zouden veranderen mochten ze de baas zijn van het land lezen we dat heel wat kinderen en jongeren vinden dat mensen op basis van bepaalde kenmerken zoals etniciteit, seksualiteit, religie, gender, sociaal-economische situatie, verblijfssituatie, leeftijd, fysieke en/of mentale beperkingen … worden gediscrimineerd en achtergesteld.

Die bezorgdheden uiten zich in uiteenlopende aanbevelingen met als voornaamste doel “gelijkheid voor iedereen” (19 jaar). In die context merken verschillende respondenten het volgende op:

Ik zou veel veranderen Meer zoals in IJsland Daar zijn ze ook inclusiever zoals met LGBTQ rechten enzo België is inclusief op papier maar in de praktijk Ik ken veel vrienden die zich onveilig voelen Veel vrouwelijke vrienden die worden nagefloten bijvoorbeeld De eerste keer dat ik werd nagefloten was ik 11 11 he das niet ok Ik zou ook de genderloonkloof aanpakken Als we dan toch minder betaald worden voor hetzelfde werk zouden we tenminste gratis verlof moeten krijgen als je je regels hebt
16 jaar
Ik wil ook pesten stoppen en racisme Een vriend van mij die zwart is werd gepest uitgelachen Waarom
leeftijd onbekend
Ik zou inzetten op het sociaal vangnet Dat mag wel beter besteed worden Het budget voor personen met een beperking bijvoorbeeld Vaak is er niet genoeg geld voor terwijl ze daar wel recht op hebben En dan gaat dat geld naar andere plekken die niet zo belangrijk lijken Ik denk dat menswaardigheid echt belangrijk is daklozen helpen ook nu mensen die asiel aanvragen die verminderd werden
26 jaar
Maken dat uw geslacht x kan zijn blijkt dat dat niet kan Zou op uw kaart moeten kunnen staan en gaat niet Geboren als m kan enkel v Geef mensen daarin vrijheid
21 jaar
Ik denk op vlak van gemeente scholen en speelplein alles zo open mogelijk maken Toegankelijk maar echt met een grote T Dat iedereen van elk geloof seksuele voorkeur dat iedereen alle kansen krijgt
29 jaar
En ook vrouwenrechten discriminatie en ongelijkheid er zijn nog veel gaten in het systeem voor ons dames zoals armoede paygap het is heel onderhuids want ge ziet het niet
21 jaar
Ik wil meer budget en vooral zorg voor mensen met fysieke en vooral mentale problemen En meer aandacht voor ouderen
15 jaar
8 Mentaal welzijn
jongeren willen meer aandacht voor mentaal welzijn

De samenleving is prestatiegericht en dat zorgt voor stress

Jongeren willen snel en makkelijke toegang tot mentale hulp

Vrije tijd heeft een positieve impact op je mentaal welzijn

Het eerdergenoemde thema ‘racisme en discriminatie’ brengt ons naadloos bij het thema mentaal welzijn. Zo geven enkele jongeren aan dat de impact van sociale uitsluiting niet mag worden onderschat:

Ik ben ook activist gelijkheid voor iedereen vooral in mijn community lgtbq en non binair mensen Maar dat is mentaal heel draining Je doet veel maar je ziet geen resultaat Er komt geen verandering Politie doet niet genoeg verandering komt traag op gang en dat is vermoeiend
19 jaar
Gebouwen zetten voor mensen die vaak met de politie in aanraking komen Die worden dan begeleid door mensen die daar ervaring mee hebben Zo kunnen ze met andere jongeren ook praten over hun gevoelens
16 jaar

Het mentale welzijn van jongeren is daarbij veelal verweven met andere thema’s. Wanneer jongeren vertellen over hun hobby’s of wat ze graag doen in hun vrije tijd, benoemen ze een positief verband met hun mentale welzijn:

Sport is mega goed voor afleiding van problemen en stress het is een soort therapie
15 jaar
Bij je vrienden zijn geeft een goed gevoel
17 jaar
Ik doe drie keer per week vrijwilligerswerk Ik ben hier zelf als jongere in mijn jeugd binnengekomen via een klasgenoot toen ik 16 jaar was Ik was toen afgesloten Ik werd gepest omwille van mijn beperking Ik kwam amper nog buiten Mijn moeder begon dat te merken en zij Ga is onder de mensen Het is pas toen mijn klasgenoot vroeg om naar hier te komen dat ik het deed Ik had stres Gaan ze me pesten enzovoort Maar ik werd hier aanvaard zoals ik ben Iedereen heeft hier zijn eigen rugzak Of dezelfde rugzak maar een ander verhaal Ik heb hier mezelf leren ontdekken
30 jaar
Als ik ga sporten dan ben ik in het moment dan denk ik aan niets anders
17 jaar
Overkop een buurthuis is het beste wat me is overkomen ik voel me hier thuis en kan mezelf zijn
18 jaar
Ik zwem veel en dit houdt me heel erg bezig Dit is wel meer een afleiding dan iets waar ik me mee bezig hou Afleiding is misschien niet zo een goed woord maar ik bedoel dat het mijn stress vermindert Ik hou me mentaal dan veel bezig met school en de stress die het meebrengt Ook mijn studiekeuze voor universiteit volgend jaar geeft me stress Het is allemaal toekomst related in feite Vorig jaar had ik ook stress maar nu ze is een zesdejaar begint het dagelijks te worden Dit is niet persé slecht maar stress is stress
16 jaar

Zoals het bovenstaande citaat van een 16-jarige jongere echter illustreert staat het mentale welzijn van jongeren ook onder druk. Voor verschillende van de bevraagde jongeren is stress iets waar ze geregeld mee te maken krijgen. Een voorname reden van stress die naar voren komt bij de analyse is de prestatiegerichte cultuur waarin jongeren naar eigen zeggen leven:

Op Erasmus en van mijn internationale vrienden heb ik geleerd dat het elders anders is die denken meer dat alles op het gemak kan Hier is er veel druk om al op onze leeftijd vaak al vanaf het middelbaar het te weten wat je wil doen en dan nu moeten we onze diploma s halen want dat is succes Dit zorgt voor veel stress bij veel mensen Mentaal welzijn krijgt niet genoeg aandacht Die prestatiegerichte cultuur is hier belangrijk terwijl het daar eigenlijk niet om gaat Er is nog niet genoeg plaats om dat te benoemen
22 jaar
We zijn op dit moment allemaal van de leeftijd net begonnen met eerste job en werken We hebben geen tijd we willen alles geven onze jobs moeten ons uitdagen maar we moeten ook op onze strepen staan we willen heel veel we willen alles dus we willen misschien zelfs te hard werken maar daardoor voelt het als niet hard genoeg
26 jaar
Sneller en sneller

Een andere 28-jarige jongere resoneert eveneens hoe we in een samenleving leven waar alles steeds sneller moet gaan:

Sleek Minimalist Curved Arrow
Werken aan jezelf
Er veranderen dingen in samenleving en alles moet snel gaan maar tegelijk heb je bv geen tijd om ergens dichtbij te parkeren met auto of even blijven staan Enerzijds moet alles trager gaan maar tegelijk de rush en op tijd zijn op werk of hobby Ge moet alles volgen maar alle infrastructuur past daar niet op haaks Mensen zijn er echt niet vriendelijker door wel goed voor fietsen maar auto s of trein echt vaak frustreren
28 jaar

Uit de verhalen van kinderen en jongeren blijkt dat enkelen actief bezig zijn met hun mentale welzijn en met “werken aan zichzelf”. Zo getuigt een jongere

(14 jaar) enkele jaren geleden een beroep te hebben gedaan op een psycholoog om de scheiding van diens ouders te verwerken. Een 11-jarige jongere is “ook al naar therapie geweest omdat ik gepest werd op school”. Een andere jongere getuigt hoe een dagboek helpt om zaken te verwerken:

Ik schrijf dingen op die er gebeurd zijn positief en negatief Het is een soort therapie om dingen te verwerken Maar dus ook positieve dingen Zo weet ik binnen 20 jaar ah ik heb toen dat gedaan Soms lees ik mijn oude dagboeken en ben ik gechoqueerd van wat ik lees Ik deel het vooral met mijn mama daar kan ik soms goed mee praten Ik heb een goede band met haar afhankelijk van wat voor dag ze heeft Soms mijn tante en nonkel Mijn papa zie ik niet zoveel die werkt veel
17 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow
Toegankelijkere zorg

Toch blijft mentale gezondheid van kinderen en jongeren iets om blijvend op in te zetten. Acties die hierrond genomen moeten worden situeren zich volgens jongeren op verschillende fronten: mentale gezondheid (nog meer) bespreekbaar maken, mentale gezondheidszorg toegankelijker maken, en aandacht voor de relatie tussen onderwijs en mentaal welzijn:

Dat taboe errond voor eens en altijd doorbreken Meer awareness De zorg toegankelijker maken En ik denk vooral voor studenten bij de onderwijsinstellingen zelf moeten er meer mogelijkheden zijn
22 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow
Meer aandacht voor mentale gezondheid bv wachtrijen voor psychologen Ik ga het nu ook zelf studeren Kan u enorm beïnvloeden op school bij vrienden thuis kan heel uw leven verstoren Zonder hulp blijft ge daarin zitten
18 jaar
Meer belang aan hulp van kinderen jongeren en volwassenen vooral op het vlak van mentaal welzijn Ook in verband met opleiding vind ik dat belangrijk als die daarmee zit dat die dat niet opkropt
20 jaar
9 Relaties
Familie boven alles

Sterke en warme familiebanden

zijn belangrijk

Onderwijs moet toegankelijker,

inclusiever en respectvoller

Jongeren maken zich zorgen over het lerarentekort

In verschillende van de verhalen van kinderen en jongeren komt het belang van familierelaties naar voren. Uit de verhalen leiden we af dat een positieve relatie met ouders, broers en zussen en andere familieleden, belangrijk voor hen is. Opvallend is dat verschillende kinderen en jongeren praten over broers en zussen. Ze geven te kennen dat ze veel tijd spenderen met broers en zussen. Sommigen maken zich wel eens zorgen over hun broer of zus, bijvoorbeeld als die ziek is of gepest wordt. Over het algemeen brengen kinderen en jongeren graag quality time door met familieleden.

Bij kinderen en jongeren voor wie dat geen evidentie is, horen we een onderliggende nood aan een veilige en vertrouwde (thuis)haven. Zo geven enkele van de bevraagde kinderen en jongeren aan dat ze liever een goede band zouden hebben met hun ouders, maar dat omstandigheden dat niet mogelijk maken. Bij jongeren die geplaatst werden door de jeugdrechter horen we dat enkelen aan een herstel willen werken met dichte familieleden. De een voelt afstand, de ander ervaart steun, en nog een ander mist broer of zus. Jongeren op de vlucht ervaren een groot gemis van familieleden die ze hebben verloren of moeten achterlaten. Verenigd worden met familie behoort tot hun dromen. We merken ook op dat zij proberen te bouwen aan een zogenoemde gekozen familie van vrienden, medeleerlingen en begeleiders om zo tot een eigen begrip van familie te kunnen komen.

Ik verblijf nu in een kamp in een vluchtelingen centrum Ik heb geen ID kaart Ik wil heel hard werken om een goede vingerafdruk achter te laten in dit leven Ik leer om de taal te spreken Ik heb hoop dat mijn familie die nog in Syrië is naar mij komt Ik woon hier nu op mezelf Ze maken plannen Ik heb geen voogd Later kunnen een voogd en advocaat zorgen dat ik een ID kaart krijg en dat mijn familie kan komen Nu praat ik met hen aan de telefoon Ik zou hen graag ontmoeten zien Ik focus nu op mijn hobby viool Mijn naam staat op een wachtlijst van een vioolleraar Ik speel ook schaak De mensen waar ik mee speel zijn wel niet zo goed
16 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow
10 Mensen op de vlucht
Meer solidariteit met vluchtelingen zowel hier als internationaal

Een thema dat kinderen en jongeren ook bezighoudt is de zorg voor vluchtelingen en internationale solidariteit. Enerzijds zouden verschillende kinderen en jongeren inzetten op hulp voor mensen op de vlucht:

Jonge asielzoekers verdienen betere ondersteuning

Meer solidariteit met landen in oorlog

en conflict

Migranten asielzoekers efficiënter helpen niet selectief kiezen wie er het meest hulp verdient op basis van land van herkomst
19 jaar
Ik zou ook de mensen helpen die hier aankomen Ze kennen de taal niet weten niet hoe naar school te gaan Ik wil mensen helpen die op straat leven Dat zag ik hier zo veel
14 jaar
Iedereen legaal maken Ik heb vrienden die geen papieren hebben en ik vind dit fucked up Alle asielzoekers asiel geven
16 jaar

Een van de bevraagde jongeren geeft anderzijds ook aan in internationale solidariteit een oplossing te zien voor minder mensen op de vlucht: “Door te investeren in regio's waar heel wat vluchtelingen vandaag komen, waardoor het daar veiliger kan” (17 jaar). In dat verband zijn er enkele jongeren die dat concretiseren en oproepen tot meer hulp en solidariteit voor landen die te kampen hebben met oorlogen, geweld en/of crisissen: “Ik zou ook meer op gelijkheid inzetten, extra hulp op wereldvlak, bijvoorbeeld in Syrië of in Irak” (18 jaar). “Hulp sturen naar Palestina, Syrië en Afghanistan”, aldus een andere bevraagde (17 jaar).

11 Armoede
Armoede is een onrecht en mag geen taboe zijn

Jongeren maken zich zorgen over

stijgende prijzen

Het valt op hoeveel mensen er op straat moeten slapen

Het valt op hoeveel mensen er op straat moeten slapen

Het thema armoede werd al aangeraakt in eerdere thema’s, in het bijzonder gaat het dan over kinderen en jongeren die aangeven dat ze behoefte hebben aan, of pleiten voor:

  • laagdrempelige en betaalbare vrijetijdsbesteding
  • gratis publieke ruimte om te ontspannen of sporten
  • betaalbaar onderwijs
Sleek Minimalist Curved Arrow
Sleek Minimalist Curved Arrow
Sleek Minimalist Curved Arrow
Stijgende prijzen baren jongeren zorgen

Naast de verhalen beschreven in bovenstaande thema’s, zien we ook in andere verhalen dat jongeren financiële drempels ervaren en zich zorgen maken over stijgende prijzen. Wanneer we vragen aan jongeren wat hen bezighoudt in het dagelijkse leven refereren verschillende jongeren naar financiële zorgen:

Momenteel genoeg geld hebben alles wordt duurder nu ben ik ook single dus het leven is ook duurder Maak me ook echt wel zorgen omdat ik alleen ben en dus veel minder kan sparen alle onvoorziene dingen alleen moet dragen
29 jaar
Alles is heel duur inflatie krapte op de huizenmarkt geen lening bij de bank
28 jaar
Ik en mijn vrienden zitten in ons laatste jaar verpleegkunde En wij praten echt veel over volgend jaar over het echte leven Zo de vragen van blijft ge thuis Kunt ge u dat wel permitteren om alleen te wonen Alles is duur Sommigen hebben een vriend ga je daarmee samenwonen of niet Het gaat echt over het zelfstandig willen worden maar het praktisch niet kunnen
21 jaar
Ik kom hier werken op het speelplein of ga met vrienden weg naar de stad Brugge Mijn vrienden shoppen graag maar ik niet Het is nogal duur Maar ik ga dan mee rond in de winkels ik sta er dan bij en zeg of het mooi is of niet
leeftijd onbekend
Dromen over een land zonder armoede

Daarnaast zien we bij de vraag wat ze zouden veranderen mochten ze de baas zijn van het land, dat armoede een thema is dat hen beroert:

Heel veel maar vooral armoede en dakloosheid bij jongeren Algemene kwetsbaarheid Wat kan onze samenleving beter doen om dingen vlotter te krijgen
25 jaar
Meer geld geven aan mensen die het hier nodig hebben althans nog meer Bijvoorbeeld in Brussel het probleem van mensen die op straat slapen meer aan te pakken Veel luisteren naar het volk ook en zien wat zij willen
17 jaar

Een respondent ziet dat als een falen van de samenleving: “Is het mijn verantwoordelijkheid dat onze maatschappij faalt en gewoon wegkijkt?” (18 jaar). Voor meerdere kinderen en jongeren is basisvoorzieningen aanbieden aan mensen in armoede een oplossing. Bijvoorbeeld huisvesting, voeding en elektriciteit of zelfs voorzieningen zoals water, wc’s en menstruatieproducten gratis maken voor iedereen.

Alle wc s gratis en plat water gratis Meer gratis aanbieden zoals domme kleine dingen dat voor zich spreekt maar eigenlijk niet voor zich spreekt voor niet alle mensen Zoals maandverband omdat mensen dat niet kunnen betalen
20 jaar
Zorgen dat iedereen een bed heeft ervoor zorgen dat iedereen elektriciteit eten en drinken heeft
17 jaar

Enkele respondenten zouden inzetten op een hervorming van de belastingen, ten voordele van arme mensen in de samenleving:

“België is een sociaal land, wat goed kan zijn. Belastingen zijn nu 50%. Mensen zouden van uit het buitenland hier meer investeren als de belastingen zouden verminderen. Er moeten ook meer mensen werken. Nu willen ze niet door hoge belastingen, ze maken zo de balans. De armen moeten minder belast worden. Er moet voor de armsten een bepaalde limiet zijn van hoeveel ze belast mogen worden. De rijksten moeten meer belast worden dan de armen, maar niet zó veel. Als mensen zoveel belastingen moeten betalen is dit niet goed voor de economie. Mijn vrienden zouden hun geld eerder elders investeren dan in België.”

27 jaar
Ik zou de rijken meer belasten en de werkende mensen minder
23 jaar

Volgens een respondent is er een andere maatschappelijke kijk nodig op armoede, waarbij armoede niet langer wordt genormaliseerd, maar als een onrecht wordt beschouwd:

“Zorgen dat armoede geen taboe meer is, veel meer op inzetten uit scholen, onderwijs. Maar ook ervoor zorgen dat gehele maatschappij andere kijk krijgt op armoede en dat ziet als onrecht en er ook echt zo gehandeld wordt. Politiek maar ook alle andere niveaus echt. Armoede moet als abnormaal gezien worden en [waardoor dit] mensen dwingt om dingen te doen zoals een overval. [Dit] zorgt [ervoor] dat mensen dingen doen als overlevingsstrategie. Mensen moeten eigenaarschap houden. Maar geef iedereen wel de bril om daarnaar te kijken. Ik blijf hier kritisch in; gaat hier nu echt iets mee gebeuren of veranderen? Een netwerk tegen armoede zou niet mogen bestaan maar goed dat het er wel is.”

30 jaar
12 Werk
Maak werk van werkbaar werk

Heel veel studenten moeten een job doen om hun studies te betalen

Er is hoge werkdruk

Jongeren willen dat een job combineerbaar is met vrije tijd

(Studenten)werk blijft ook niet onbesproken onder de respondenten. Vele jongeren willen graag een droomjob uitoefenen en fantaseren daar graag over. Ook een drang naar autonomie speelt een rol wanneer ze vertellen over werk:

Ik wil werken zodat mijn ouders geen zeggenschap meer hebben over mij Dat houdt mij veel bezig Ze bepalen nu wanneer ik naar Leuven mijn kot mag waar ik woon wat ik studeer Ik wil dit meer zelf bepalen
22 jaar
Zorgen en noden
1
Conflict werk vrije tijd onderwijs

In de data duiken ook enkele zorgen op over werk. Die kwamen al eerder aan bod bij het thema vrije tijd en onderwijs, waarbij verschillende jongeren de noodzaak voelen om te gaan werken om studies te kunnen betalen of een conflict ervaren tussen werk en vrije tijd, waardoor in de meeste gevallen de vrijetijdsbesteding erbij inboet.

2
Hoge werkloosheid

We horen een vraag naar “minder werkloosheid”, waarbij een jongere dat ook koppelt aan de hoge pensioenleeftijd. Een andere jongere maakt zich zorgen over een te beperkt aantal jobs voor jongeren: “Zij zouden een job zoeken en er geen vinden, waardoor de jongeren in de plaats 'gewoon hangen'”. Daarom zou de jongere iets doen aan “de tewerkstellingsgraad van buitenlanders” en “een gebouw construeren waarin uitsluitend jobs voor jongeren aangeboden worden” (17 jaar).

3
Werkdruk

We horen een jongere (26 jaar) die droomt over een

“30 urenweek”, een andere jongere die verwijst naar studies die “bewijzen dat 8 uur lang werken niet werkt [en] kortere werktijd productiever [is]” (20 jaar). Een andere jongere stelt zich vragen bij “ons werkritme en of dit wel sustainable is naar de toekomst toe en de nieuwe generatie. Er moet een verandering komen” (25 jaar). Gelinkt aan de problematiek van werkbaar werk getuigt ook een student verpleegkunde over werken in de zorg:

Ik heb al wel wat ervaring door stages en vakantiewerk en de zorg is echt onderbemand Er is ook te weinig waardering Ik zou het ook aangenamer maken voor studenten
21 jaar
Sleek Minimalist Curved Arrow
13 Politiek
Wordt er wel naar ons geluisterd Heeft stemmen wel nut
Hoe jongeren naar politiek kijken

Politiek heeft een negatieve bijklank

Er is veel interesse voor internationale

politiek, met thema’s zoals migratie

en klimaat

Jongeren voelen zich niet gehoord door politiek en willen meer participeren

Politiek houdt kinderen en jongeren bezig. Wanneer ze vertellen over politiek heeft dat eerder een negatieve bijklank. Er zijn maar enkelen die positief over een (lokaal) bestuur spreken. Een jongere heeft het over politici die niet tot een compromis kunnen komen en noemt het “een puinhoop”:

Als het gaat om politiek zien we echt nooit iets positief precies Dat fiscale akkoord bijvoorbeeld is weer een puinhoop het is alsof onze politici zowel in de Vlaamse regering als federale niet in staat zijn om het land te regeren Zo n zonde want ik geloof wel echt dat het land valt te regeren
17 jaar

Een andere jongere (17 jaar) ervaart die negatieve connotatie ook in de omgeving: “Mensen hebben een slechte kijk op de politiek. Ze zien de politiek als de oorzaak van alle problemen en ze zijn onoplosbaar”. Ook horen we dat er onvoldoende tot actie wordt overgegaan en er “te veel praatjes” worden gemaakt.


Enkele jongeren stellen zich vragen bij de politieke organisatie van België. Wanneer ze zelf baas zouden zijn van het land zouden ze dat als volgt aanpakken:

Minder regeringen Dat is heel politiek maar een betere samenwerking tussen verschillende niveaus Niet alleen politiek maar echt meer communicatie maar echt meer kennis en data overdracht ook Alles gecentraliseerd niet 100 diensten en organisaties voor hetzelfde
24 jaar
Hiërarchie proberen doorbreken in het algemeen ook Machtsprincipe doorbreken zelfs in een democratie geeft ge veel vertrouwen en macht aan enkelingen Dus macht wat meer herverdelen Verschillende stemmen tegelijk aan zet
30 jaar
Participatie van kinderen en jongeren aan politiek

Wanneer het gaat over de rol die jongeren kunnen spelen in de politiek, duiken verschillende stemmen op. We pikken in de data op dat er een gevoel leeft dat de stem van jongeren niet wordt gehoord:

Als we onze stem laten horen wordt er precies niet geluisterd Het lijken allemaal oude mensen die voor zichzelf spreken Heeft het stemmen dan wel nut Bijvoorbeeld als we kijken naar de klimaatkwestie daar is echt geen grote verandering in gekomen alleen maar kleine maatregelen Het is natuurlijk altijd makkelijk om kritiek te geven maar wij zitten niet in die positie dat we met iedereen moeten onderhandelen en een consensus bereiken Ze kibbelen gewoon voor uren lijkt het
19 jaar
Als opkomende generatie vind ik dat er meer geluisterd moet worden naar jongeren
23 jaar

Ook het debat over stemrecht en/of -plicht vanaf 16 jaar wordt een aantal keer aangehaald door respondenten. Daarover zijn de meningen verdeeld. Enerzijds vindt een respondent (18 jaar) het “gevaarlijk” om 16-jarigen te laten stemmen omdat “heel veel van hen niet veel weten en niet weten op wie ze moeten stemmen”. Anderzijds klinken er stemmen om het stemrecht wel degelijk te verlagen naar 16 jaar.

Een hogere betrokkenheid van jongeren bij de politiek zou volgens een andere jongere ondersteund moeten worden vanuit het onderwijs:

Politiek moet vroeger doorgaan en ook verplicht worden in de lessen Gaat door in zedenleer maar moet overal niet burgerschap want dat is te flou Organiseer workshops dat het niet in een lessenpakket moet gestuurd worden
25 jaar

Opvallend is ook dat verschillende jongeren nadenken over internationale politiek, ofwel vanuit interesse ofwel omdat die voor hen ook mee hun leefwereld bepaalt, zoals bijvoorbeeld jongeren op de vlucht die de politieke situatie in hun land van herkomst nauwgezet volgen.

Participatie jeugdvoorzieningen als voorbeeld

Participatie is niet enkel een topic binnen de politiek in brede zin. We vinden dit topic ook terug binnen de jeugdzorg en jeugdhulp. In veel van de verhalen van de jongeren die we spraken in gemeenschapsinstellingen zien we dat verschillende van de bovengenoemde thema’s terugkomen: kwaliteitsvolle vrije tijd, mentaal welzijn, onderwijs en ongelijke kansen of discriminatie. Ze zitten met veel dezelfde uitdagingen als andere jongeren. Maar sommigen hadden het ook specifiek over het onbegrip naar voor dat ze soms ervaren als bewoners. Het gevoel dat dagelijkse taken en procedures geregeld prioriteit lijken te hebben op hun emotionele welzijn. Dat er sprake is van een groot machtsverschil, zowel fysiek als mentaal, dat spanning kan opleveren.


Sommige jongeren die wonen in een voorziening spraken over hun toekomst en de noden die ze hierin hebben. Enkele concrete voorbeelden zijn: het samen plaatsen van broers en zussen in de jeugdzorg om familiebanden te behouden, meer financiële middelen en faciliteiten, zodat jongeren zich minder opgesloten voelen, verbeteringen in hun dagelijks leven en meer diverse studiemogelijkheden, de duur van de trajecten in jeugdvoorzieningen verkorten, geen fysiek geweld meer, het afschaffen van isolatie en het introduceren van alternatieve sancties, … Strengheid wordt in twijfel getrokken, en jongeren willen meer vrijheid, bijvoorbeeld in vroege vrijheden of vrijetijdsbesteding. Een respondent kaart in dit verband aan dat er geen mogelijkheid meer is voor “kickboks en fitness” (17 jaar). Een andere jongere maakt dan weer de link met hoe de ruimte in de voorziening wordt ingevuld:

Ik zou de werking van de jeugdinstellingen aanpassen Nu duren de trajecten te lang en krijgen jongeren te maken met slechte invloeden binnen de instelling zelf De afzonderingen isolaties afschaffen en vervangen door alternatieve sancties
15 jaar
Ik kan wel voetbal spelen in de instelling maar het veld is super brak
14 jaar

Ze ervaren dat ze niet dezelfde kansen krijgt als jongeren die niet in een voorziening wonen. Jongeren hopen op betere kansen als ze 18 jaar worden. Sommige jongeren voelen zich ook geïsoleerd en afgesloten van de buitenwereld.

We krijgen hier niet dezelfde kansen als iemand die niet geplaatst is Ik hoop dat ik diezelfde kansen ga krijgen als ik 18 ben Ik heb de ambitie om later in de jeugdzorg te werken om er te kunnen zijn voor kwetsbare jongeren maar ook om het beter te doen dan andere begeleiders De begeleiders hebben volgens mij meer oog voor het dossier van de jongere dan voor de jongere zelf Ik voel me als persoon niet gezien en zou dit zelf vermijden in de jeugdzorg door écht te praten en écht te luisteren Ik wil de personen leren kennen los van hun dossier
15 jaar

Over het algemeen lijken de jongeren te pleiten voor een meer mensgerichte benadering in de jeugdvoorzieningen, met aandacht voor hun individuele behoeften en rechten, en een focus op preventie en rehabilitatie in plaats van straffen of isolatie. Ze benadrukken ook de noodzaak van betere omstandigheden en kansen binnen jeugdvoorzieningen.


Deze noden zijn zeker belangrijk op zichzelf, maar spreken nog meer over een gevoel van niet gehoord worden, een lak aan participatie. Dit is geen eenzijdig verhaal natuurlijk, want de voorzieningen werken zelf heel sterk rond inspraak en participatie. Het is een probleem dat ze zelf erkennen – vanuit die insteek hebben ze ons ook uitgenodigd in hun werkingen. Net als de politieke participatie is het zoeken naar vormen die voor iedereen werken: hoe kan er een gelijke grond gevonden worden tussen de jongeren en de organisatie waar ze samen aan een betere toekomst kunnen werken? Jammer genoeg een vraag zonder eenduidig antwoord, maar wel een om steeds aandachtig voor te zijn.


14 Justitie
Justitie voelt niet altijd just

Het proces van Sanda Dia heeft een gevoel van onrechtvaardigheid teweeggebracht

Jongeren vinden dat er meer wetgeving

moet komen rond grensoverschrijdend gedrag

Er moet meer dialoog komen over het legaliseren van cannabis

Ook justitie komt naar voren in de verhalen en dromen van jongeren. Hier duiken uiteenlopende stemmen op.

Een aantal jongeren ziet duidelijk nog groeimarge voor “meer eerlijke en rechtvaardige regels” en voor hiaten binnen het rechtssysteem. In eerste instantie wordt de zaak Sanda Dia meermaals aangehaald door jongeren, waarbij de aanpak van die rechtszaak op veel onbegrip stuit. Verschillende jongeren zouden, mochten ze de baas zijn van het land, ook inzetten op een eerlijkere wetgeving op het vlak van (seksueel) grens-overschrijdend gedrag, in de meest brede zin van het woord.


Eén jongere zou inzetten op een “beter werkend rechtssysteem, zwaardere straffen voor verkrachters, aanranders, pedocriminaliteit. Geen uitzonderingen, voor de elite” (15 jaar). Een andere jongere voert een pleidooi over regels rond strafmaat en -uitvoering:

De regels veranderen Kleine feiten worden erg uitvergroot Het zou efficiënter zijn om kortere maar strengere straffen te geven voornamelijk wanneer het gaat over plaatsing in een instelling Dit zou je meer stimuleren je leven weer op een rijtje te krijgen
17 jaar

Respondenten kaarten ook de thematiek rond drugs(wetgeving) aan. Zo is er een respondent die vindt dat er “minder drugs op straat zou moeten zijn”. Enkele jongeren pleiten voor een legalisering van cannabis.

Een bevraagde jongere (16 jaar) is er in dat opzicht van overtuigd dat er “minder drugsgeweld en misbruik” zou zijn. Een andere jongere benadrukt dat legalisering alleen betrekking zou moeten hebben op cannabis, niet op andere drugs “want die maken je echt fucked up” (18 jaar).

15 Verbondenheid verdraagzaamheid
We moeten meer met elkaar in gesprek gaan

Jongeren roepen op tot meer open communicatie

Er is veel polarisatie, onder andere door sociale media en politiek

We moeten meer gevoel van verbondenheid creëren om samen aan de toekomst

te bouwen

Op de vraag wat kinderen en jongeren zouden veranderen mochten ze de baas zijn van het land komt tot slot een duidelijke wens naar voren naar meer verbondenheid en verdraagzaamheid. Dat raakt aan verschillende van de eerder besproken thema’s zoals onderstaande citaten getuigen:

Ik zou een veilige plek voor iedereen willen creëren Een plek waar niemand oordeelt over anderen Dit zal waarschijnlijk moeilijk te realiseren zijn Omdat het zo ingebakken zit bij de mensheid De manier van denken van mensen is onveranderbaar
17 jaar
Zorgen dat alle mensen meer verdraagzaam zijn mensen meer aan elkaar denken en zo veel conflicten vermijden
21 jaar

Enkele kinderen en jongeren linken dat aan meer kwaliteitsvolle communicatie tussen en onder mensen:

Dat mensen vriendelijker zijn glimlachen en goeiedag terugkrijgen als je dat doet
17 jaar
Ik zou iedereen een les communicatie geven mensen moeten leren met elkaar te praten want dat is nu vaak niet En ook gewoon leren om wat inclusiever te zijn en wat minder irritant
22 jaar
Laat mensen meer naar elkaar echt luisteren er zijn zonder altijd oplossingen te zoeken Niet altijd de grote oplossing maar draagt wel bij aan hoe mensen hun eigen situatie kan zien
30 jaar

Andere jongeren wensen meer verbondenheid tussen verschillende groepen mensen:

Ik zou een groot feest organiseren Iedereen moet aanwezig zijn ook dakloze mensen Iedereen is dan samen er is wat van alles om te eten op een buffetje
11 jaar
Inclusie dag zot doen en iedereen vragen om open gesprek te voeren over waar je het moeilijk hebt Elkaar rotverrijken qua culturen maar ook op vlak van beperkingen ja of neen Om zo gewoon met elkaar alles in the open te gooien
24 jaar

Ook wordt in dat verband meermaals een toenemende polarisatie genoemd, wat volgens onderstaande jongere in de hand wordt gewerkt door de nieuwsberichtgeving en politieke strategieën. Hierin lezen we dan ook echo’s van eerdere bevindingen onder de thema’s ‘media en informatie’ en politiek:

Er is echt veel polarisatie Er is precies geen middenmaat meer Geen compromis Mijn mening is belangrijk en die van iemand anders niet Online geeft mensen de permissie om grof te zijn Je ziet dat in heel de maatschappij Dat doet mensen indoctrineren En dan is je mening spuien Terwijl in het echt is er minder confrontatie Behalve als mensen betogen Dan is het samen sterk Dan komt er ook sneller geweld naar boven Maar ik denk dat dat individueel echt minder is dan online Iedereen mag zijn mening uiten maar het moet ook OK zijn voor de anderen Want er is meningsuiting maar waar ligt de grens In politiek wordt dat niet genoeg tegengehouden Daar wordt die polarisatie ingezet als strategie Ze roepen niet op om milder te zijn maar ze reposten dingen die dan strategisch oproepen Soms wordt dat echt erger en dan vraag ik me af waar eindigt het Als ik ergens veel Vlaamse vlaggen zie of veel stickers van PVDA dan denk ik daar ga ik liever geen gesprek mee aan Of dan ga ik niet op hun dorpel staan uit schrik dat ze dan gaan buitenkomen Dan begin je eigenlijk je gedrag te veranderen En dan heb ik schrik dat dat ook gaat escaleren naar geweld Zoals de bestorming van het Capitool in de VS Vroeger had ik dat nooit gedacht maar nu denk ik meer en meer dat dat echt mogelijk is hier
26 jaar

Tegelijk valt op dat heel veel jongeren ook begrip en inzicht hebben in de complexiteit van vraagstukken en de achterliggende polarisatie. Als we het hebben over de negativiteit en sensatie in nieuws, zeggen jongeren ook dat ze snappen dat kranten, TV, … ook moeten verkopen, dus dat hier een groter probleem achter zit. Velen steken het feit dat er zo weinig leerkrachten zijn ook niet op de leerkrachten zelf, maar op het structureel probleem erachter. Als ze spreken over politici die nooit tot een akkoord lijken te komen en spelletjes spelen, erkennen ze ook wel dat compromissen sluiten geen makkelijke job is. Kinderen en jongeren begrijpen de mechanismen hiervan vaak goed, maar ze gaan niet akkoord met hoe ermee wordt omgegaan en vragen om in te zetten op meer verbondenheid en kwaliteitsvolle dialoog en communicatie.

Over het algemeen valt op dat de bevraagde kinderen en jongeren betrokken zijn en zich bewust zijn van maatschappelijke kwesties en complexe uitdagingen.

Sleek Minimalist Curved Arrow
5 Conclusie
Wat hebben we geleerd

’t Is aan u! deed een bevraging waarin we een diverse groep kinderen en jongeren uit de leeftijdsgroep van

10 tot 30 jaar vroegen wat hen bezighoudt.

Kinderen en jongeren deelden verhalen over hun dagelijkse leven, vertelden hoe ze naar de wereld kijken en formuleerden wensen en dromen van over hoe ze hun leefomgeving en ruimere leefwereld zouden veranderen.

Op basis van de interviewdata werd een thematische analyse uitgevoerd. Vijftien thema’s kwamen naar voren, waarvan we de algemene conclusies hieronder bespreken.

Over vele thema’s uiten jongeren een verlangen naar verandering en verbetering, zoals op het vlak van onderwijs, sociale rechtvaardigheid, klimaat en meer. Velen onder hen uiten duidelijk een wens naar een rechtvaardigere en inclusievere samenleving, en willen ook zelf bijdragen aan positieve verandering.

Media en informatie houden kinderen en jongeren dagelijks bezig

Hier zien we dat jongeren een gevarieerder en positiever nieuwsaanbod vragen, zonder aan complexiteit te moeten inboeten. Hun voorkeur gaat uit naar nieuws via sociale media met aantrekkelijke visuele elementen en een toegankelijke schrijfstijl. Enkele jongeren formuleren een vraag naar meer diversiteit in de berichtgeving (ruimer dan politiek, oorlog en crisissen). Jongeren pleiten ook voor meer aandacht voor de oorzaak van een (complex) probleem, in plaats van louter te focussen op de probleemstelling zelf. In dat verband treedt voornamelijk de nood aan berichtgeving over het klimaat op een constructieve en alomvattende manier op de voorgrond.

Vrije tijd draagt bij aan een positief mentaal welzijn

Jongeren ervaren daarbij een conflict tussen vrije tijd enerzijds en school of de noodzaak om te gaan werken anderzijds. Ze geven (of hun familie) eerder prioriteit aan school of werk, hoewel die twee eerder gerelateerd zijn aan prestatiedruk of financiële stress. Verschillende kinderen en jongeren uiten de vraag naar een gevarieerder vrijetijdsaanbod, dat financieel toegankelijk en inclusief is. Daarbij roepen ze ook op tot meer steun van de overheid voor (vrijwillig) jeugdwerk en tot toegankelijke, veilige openbare ruimtes. Voor verschillenden onder hen is vergroening van de openbare ruimte belangrijk. Dat linken ze enerzijds aan hun eigen behoeften. Anderzijds speelt klimaat(verandering) een rol: zo zien kinderen en jongeren een groenere ruimte als noodzaak bij extremere weeromstandigheden. Aan de andere kant geven respondenten aan dat vergroening volgens hen ook een positieve impact heeft op het huidige klimaat.

Een grote betrokkenheid bij de toekomst van de planeet

Over het algemeen tonen de verhalen van jongeren een begrip van de urgentie van klimaatverandering en een bereidheid om actie te ondernemen. Ze beseffen wel dat individuele acties onvoldoende zijn en moeten ingebed zijn in systemische veranderingen om de uitdagingen van klimaatverandering aan te pakken. Mobiliteit is voor kinderen en jongeren een cruciaal aspect binnen de klimaatkwestie, maar heeft daarnaast een grote invloed op de toegankelijkheid van hun leefomgeving. Ze uiten een duidelijke behoefte aan verbeteringen binnen het huidige mobiliteitssysteem om zowel milieu- als sociale doelstellingen te bereiken. Zo pleiten meerdere kinderen en jongeren voor gratis openbaar vervoer en een ruimer aanbod aan bussen en treinen om hen van A naar B te brengen. Ook autoloze zondag en speelstraten kunnen op steun van de respondenten rekenen.

Zorgen over kosten en kwaliteit van het onderwijs

Het lerarentekort komt ook enkele malen ter sprake. Vele jongeren getuigen bovendien van schoolomgevingen die onvoldoende inclusief zijn op verschillende vlakken van diversiteit. In die context geven verschillende jongeren aan dat ze naar school willen aangekleed zoals zij willen, van croptops tot abaja’s. Het verbod op levensbeschouwelijke tekens in middelbare scholen leeft eveneens onder de respondenten. Wanneer we de verhalen samen nemen zien we dat kinderen en jongeren kwalitatief onderwijs willen met een positievere leer- en leefomgeving en leraren die gemotiveerd zijn in een werkbare context. Verder zien we dat jongeren prestatiedruk ervaren in de samenleving die voor hen het meest tot uiting komt in de onderwijscontext. Vooral de job die samenhangt met een succesvolle onderwijsloopbaan lijkt hen te motiveren, eerder dan het proces van zelfontplooiing. De respondenten denken aan hun toekomst, maar wensen niet te moeten inboeten op vrije tijd en/of hun mentale welzijn.

Werken gaat gepaard met een hoge prestatiedruk

Ze uiten hun bezorgdheid over financiële druk, werkloosheid en werkomstandigheden. Verschillenden uiten een wens om de arbeidscultuur te veranderen om zo werk menselijker en duurzamer te maken. Sommige jongeren zijn overtuigd van de positieve impact van bijvoorbeeld een 30-urige werkweek en maken de link met productiviteitswerk.

Veel van bovengenoemde thema’s komen vaak samen aan bod in de verhalen van kinderen en jongeren. Verschillende thema’s spelen op elkaar in en staan in verband met elkaar.

Onderstaand citaat illustreert dat:

Heel moeilijk om toe te passen maar ik zou onderzoeken hoe je dat bij mensen kunt terugbrengen die rust in afwijken van nine to five en kinderen die naar school moeten Alles zit heel vast en iedereen wringt zich in bochten in andere landen zie je dat soms wel voor sommige kinderen is dit sport en spel goede lucht kinderen hebben heel vaak niet veel nodig Laat kinderen ontdekken geef ze tijd laat hen gewoon doen Meer naar slow living naar wat we consumeren seizoensgebonden minder import en export dingen die hier eigenlijk niet groeien Dat allemaal aanpakken ook het milieu en klimaat
29 jaar
Mentale gezondheid bespreekbaar en zorg toegankelijk maken

Mentaal welzijn is verder een cruciaal onderwerp voor kinderen en jongeren. Ze uiten een behoefte aan maatregelen om hun welzijn te ondersteunen, stress te verminderen en toegang tot passende ondersteuning te bieden. Mentale gezondheid bespreekbaar maken en een toegankelijkere zorgverlening zijn hier belangrijke stappen. In het bijzonder voor de jeugdzorg pleiten respondenten voor een meer mensgerichte en empathische benadering. Ze vragen aandacht voor individuele behoeften en rechten van jongeren die geplaatst zijn en vragen een alternatieve aanpak, zoals preventie en rehabilitatie, voor straffen of isolatie. De nood om de omstandigheden binnen gemeenschapsvoorzieningen te verbeteren en jongeren die geplaatst zijn gelijke kansen te bieden, drijft naar boven in de verhalen van kinderen en jongeren.

Warme familie relaties zijn belangrijk maar niet voor iedereen evident

Daarnaast zien we in verschillende verhalen van kinderen en jongeren dat ze een groot belang hechten aan warme relaties, zowel met vrienden, als familie, als (meer) romantische relaties. Positieve familiebanden zijn belangrijk voor hen en voor hun welzijn. Bijgevolg heeft de afwezigheid van dergelijke familiebanden een impact op hen. Dat weerklinkt in het bijzonder in de verhalen van jongeren op de vlucht en in de jeugdzorg

Dromen van een rechtvaardigere en solidairdere wereld

De verhalen van kinderen en jongeren tonen dat armoede nog steeds een realiteit is en het verkrijgen van een regulier verblijf geen evidentie. Verschillende respondenten ervaren zelf financiële ongelijkheden en maken zich zorgen om de toekomst. Over het algemeen zijn jongeren begaan met het lot van mensen in armoede, mensen zonder woonplaats en mensen op de vlucht. Ook op dat vlak dromen kinderen en jongeren van een rechtvaardigere en solidairdere wereld. Kinderen en jongeren vragen beleidsmaatregelen die financiële ongelijkheid verminderen en de toegang tot basisbehoeften zoals voeding en huisvesting waarborgen, en structurele hervormingen van bijvoorbeeld de belastingen, waardoor de zwaksten in de samenleving niet het onderspit delven.

Kritische kijk op politiek en justitie

Wanneer het gaat over politiek en justitie zijn jongeren kritisch. In het algemeen wensen kinderen en jongeren veranderingen in de politieke structuur, een eerlijker en transparanter rechtssysteem en een meer actiegerichte politiek. We horen wel meermaals een roep om meer inspraak, al variëren hun opvattingen over stemrecht voor 16-jarigen. Het debat over drugs weerspiegelt de diverse opvattingen binnen de bevraagde groep jongeren, waarbij sommigen strengere maatregelen willen en anderen pleiten voor meer openheid.

Blijvende strijd tegen racisme en discriminatie

De verhalen van kinderen en jongeren benadrukken de aanhoudende uitdaging en noodzaak om te werken aan een gelijkere, respectvollere en rechtvaardigere samenleving. Verschillende kinderen en jongeren getuigen van voorbeelden van racisme en discriminatie op basis van verschillende identiteitskenmerken, zowel op straat als op school. In dat verband komt etnische profilering door de politie ter sprake, waarbij volgens respondenten een hervorming van de politie(opleiding) zich opdringt. De roep om een blijvende strijd tegen racisme en discriminatie weerklinkt luid bij de respondenten.

Bezorgd over groeiende polarisatie nood aan meer verdraagzaamheid

Tot slot uiten kinderen en jongeren de behoefte aan verbondenheid en verdraagzaamheid in de samenleving. Ze zijn bezorgd over de toenemende polarisatie en willen actie zien om begrip en respect te bevorderen.

Van lege brooddozen tot te duur openbaar vervoer: de respondenten van ’t Is aan u! hebben hun leefwereld beschreven, problemen erin vastgesteld en ideeën over hun ideale samenleving geformuleerd.

Dan rest ons alleen nog: ’t Is aan u!

1
3
5
7
2
6 Beperkingen van het onderzoek

In de loop van de bevraging kregen we op verschillende momenten feedback van onze vrijwillige bevragers. Over de structuur van de bevraging, de vragen zelf en de context van de verschillende momenten waarop we langsgingen. We halen hieronder kort de voornaamste punten aan, omdat we het belangrijk vinden om ook dat mee te geven.

Allereerst is dit geen wetenschappelijk representatief onderzoek. Zoals we hebben beschreven was dat nooit de bedoeling en staan kwalitatieve verhalen centraal. Het was een bewuste keuze. Maar dat wil ook zeggen dat we maar beperkte conclusies kunnen trekken in relatie tot de verschillende demografische indicatoren.

Ten tweede viel op hoe belangrijk de context was waarin we bevragingen deden. Gingen we langs op een vrij inloopmoment, een concrete activiteit, een lesuur, een markt van een jeugdactiviteit, een rustmoment of een lunchpauze? De context zorgde telkens voor een verschil in veiligheidsgevoel, ruimtegevoel, rust, geluid en dat alles bepaalt uiteraard mee de manier waarop je bevraagt, tijd neemt voor elke vraag en diepgaande bijvragen stelt of sneller verder gaat. Of er veel mensen aanwezig zijn, of mensen het druk hebben of gehaast zijn, of mensen in kleine groepjes aanwezig zijn of niemand kennen ... Dat heeft allemaal een grote impact op de manier waarop de verhalen afgenomen werden.

Daarnaast vielen ons wat dingen op rond de vragen zelf. De eerste vraag waarbij we iedereen hun eerste vraag lieten kiezen, zorgde voor veel verraste reacties. Bevraagden vonden het enerzijds vaak waardevol dat ze zelf mochten kiezen en ervoeren eigenaarschap. Anderzijds zorgde dat kiezen ook voor een drempel: bevraagden gaven aan dat ze het een moeilijke keuze vonden, of haakten af omdat de structuur daardoor minder duidelijk werd. Op twee momenten kozen we om de vraag collectief te stellen – maar wel individueel te antwoorden. Dan kozen de participanten ook zelf geen vraag, maar kozen wij zelf.

4

De vraag naar een titel van een verhaal was voor veel bevraagden zeer uitdagend. Die vraag was soms een drempel voor bevraagden als ze niet meteen een antwoord wisten, en voor bevragers om te weten wat ze hieruit moesten halen. Bevragers én bevraagden gaven wel aan dat ze er meerwaarde in zagen – vaak gaf de titel meer kleur aan een verhaal en vatte het de essentie van een gevoel bij dat verhaal of een ervaring goed samen. Het gaf ook de optie om een zwaar verhaal soms luchtig af te ronden.

De vraag naar verder contact, hoe iemand op de hoogte wilde blijven, werd ook zeer verschillend onthaald. In contexten waar het snel moest gaan, was het zeker niet altijd even evident om na het verzamelen van een verhaal contactgegevens te vragen, ook al was dat zeer vrijblijvend geformuleerd. Na een zwaar verhaal of in een kwetsbare context, werd het soms ervaren als een inbreuk op de persoonlijke leefwereld en besloot de bevrager de vraag niet te stellen. De laatste stap om het meegeefkaartje goed uit te leggen werd dan als alternatief ingezet, omdat de bevraagden ons zo ook kunnen opzoeken en informatie kunnen opvragen.

6

Bij het vragen naar persoonsgegevens zat de uitdaging in de vraag naar gender – meer dan we verwacht hadden. We hadden die heel vrijblijvend geformuleerd, hoewel we zelf al merkten bij het opstellen hoe we beperkt werden door de online tool. Daarin kon je alleen een bolletje aanduiden omdat het anders technisch te complex werd. Het werd duidelijk dat het een zeer persoonlijke vraag kan zijn om iemands gender te vragen. Bevragers toonden daarom soms ook hun smartphone of gaven die door zodat de bevraagde er zelf een antwoord kon invullen – enerzijds om mensen niet te schofferen, anderzijds om mensen ook veel meer de vrijheid te laten.

Tenslotte registreerden we de antwoorden op verschillende manieren: schrijven tijdens het praten, bijna woord voor woord, de antwoorden kort noteren en erna reconstrueren na het gesprek of (eerder zeldzaam) opname van de antwoorden en transcriptie na afloop. Bij de opnames werd uiteraard steeds benadrukt dat de gegevens verwijderd werden na de transcriptie. Die verschillende methodes leverden uiteenlopende resultaten op, verschillen in gesprekken en variatie in de mate waarin de woorden van de jongere zelf neergeschreven werden. Ook daarmee moet je rekening houden bij het lezen van het rapport.


Dank

Deze bevraging heeft heel wat mensen in beweging gezet.

Jongeren van ’t Is aan u! die met ons op pad gingen en heel Vlaanderen en Brussel doorkruisten om elke keer weer present te zijn en vol energie te bevragen. Jongeren die met vrienden, familie en kennissen afspraken om gesprekjes te voeren, zelfs vanop afstand op vakantie. Merci voor de inzet en de vele boeiende gesprekken tijdens het napraten.


Jeugdwerkers, leerkrachten en begeleiders die onze oproep beantwoordden en ons verwelkomden in hun werkingen. Bedankt voor de tours, bedankt voor de openheid en bedankt voor de vele straffe verhalen. Het is een meerwaarde geweest voor ons om jullie zo gemotiveerd bezig te zien.


Alle collega’s die op evenementen jongeren bevraagden, die weekends en avonden met ons mee op pad gingen. De onderzoekers van KeKi die hier heel wat tijd en energie in staken. Merci voor jullie steun en inzet.


Tenslotte ook bedankt aan die meer dan 500 jongeren die met ons wilden praten. Die hun koffiekoek opzij legden, of hun babbeltjes onderbraken. Aan de mensen die heel enthousiast meteen ja zeiden en degene die moesten denken maar zich toch lieten overtuigen. Merci om ons binnen te laten in jullie wereld en jullie verhalen met ons te delen. We hebben er veel uit geleerd.


Merci allemaal.

Colofon

Bevraging:

vrijwilligers ‘t Is aan u!/De Ambrassade


Begeleiding vrijwilligers:

Globelink vzw


Onderzoek en analyse:

Kenniscentrum Kinderrechten (KeKi)


Vormgeving demografische visuals:

studioverho.com


Vormgeving huisstijl:

zwerm.studio


Vormgeving rapport:

De Ambrassade


‘t Is aan u! is een project van De Ambrassade en partners

Sleek Minimalist Curved Arrow

Met steun van:

www.tisaanu.be